dinsdag 3 maart 2020

Oog in oog met reeen Buulderbroek

Hoop jij ooit eens oog in oog te komen staan met een ree? Nou....het overkwam mij vandaag. Geheel onverwachts. Tijdens mijn wandeling door het Buulderbroek.
Ik heb er al eens eerder een gezien, zoals op 21-10-2019: in de verte: ze zag of hoorde ons van verre en ging er vandoor:


En op  ook in een ander deel van het Buulderbroek, ook daar zag ik ze van veraf, in vlucht:




De kans dat je overdag een ree ziet in een bos als deze is niet zo heel erg groot. Reeën zijn schuw en zoeken het liefst in de schemering en ochtendgloren naar voedsel, want dan is het rustig in hun gebied. Overdag verschuilt hij zich om te rusten en te herkauwen. Maar gelukkig kom je hier zelden iemand tegen.
We liepen heel rustig, genietend ook van de rust en de stilte, luisterend naar het gefluit en getjilp van de vogels en de bomen naar ze afspeurend om ze om te kunnen fotograferen toen ik ineens een raar geluid vlakbij in de struiken hoorde: zoiets als oonk oonk, een zacht geluid...maar ik zag in eerste instantie niets. Of het geluid van haar afkomstig was weet ik niet, maar even later zagen we haar staan:





Je ziet ze vaak bij de bosranden en als je heel voorzichtig en stil bent, heb je de kans dat ze blijven staan. En zelfs als je ze niet ziet, zijn er sporen die hun aanwezigheid verklappen.

https://www.zoogdiervereniging.nl/zoogdiersoorten/ree

het ree
Het heeft een zandgele tot roodbruine vacht in de zomer die in de herfst langer wordt en verkleurt tot grijsbruin. Een mannetjes ree heet bok, een vrouwtje geit, een jong een reekalf en een groep een sprong.
De meeste jonge reeën die worden gevonden hebben geen hulp nodig. Ze liggen stil in de bosjes te wachten tot hun moeder terug komt. Dit is normaal gedrag.
Het ree is het enige hoefdier met kiemrust. Dit wil zeggen dat de ongeboren vrucht zich pas later ontwikkelt waardoor de draagtijd verlengd is.

https://www.over-reeen.nl/het-ree/geluid

Er zijn maar weinig mensen die het geluid van reeën herkennen als zij in de natuur zijn. Dat komt omdat we veel geluiden niet kennen.

Reeën maken geluiden. We herkennen in ieder geval het schelden, klagen en fiepen. Het klagen en fiepen is een min of meer piepend geluid dat ontstaat doordat de adem door een samengeperste opening wordt geperst.

Soms wordt de natuurgebruiker opgeschrikt door het blaffende geluid, het schelden, van een gerstoord, ree. Van brekende takjes en schurende bladeren in zijn territorium raakt een ree opgewonden. Het dier hoort een mogelijke indringer in zijn territorium. Van opwinding begint het te schelden naar de indringer. Het lijkt op het blaffen van een hond. De reebok en de reegeit stoten dit geluid ook uit als het iets bijzonders verneemt zonder het te herkennen. U hoort dan aan het schelden hoe het ree zich door het terrein verplaatst. Het korte blaffende geluid wordt door de reebok uitgestoten in het territorium, vermoedelijk om vreemde bokken uit de buurt te houden. Herkent het ree de oorzaak van de storing dan springt het zonder geluid af. Is het een rivaal dan volgt vaak imponerend gedrag.

Het fiepen en klagen worden door de geit en de kalveren gebruikt om contact met elkaar te houden. Op sommige momenten is het fiepen zo hoog dat het slecht voor mensen te horen is. Het geluid wordt in de bronsttijd uitgestoten door de reegeit als ze door de reebok wordt gedreven. De aanloop naar het voortplanten. Voor veel bokken is het fiepen dan ook aanleiding om eens te komen kijken. De hoogte van de toon is verschillend. Over het algemeen is het hoe lager de toon hoe ouder.

Afbeelding: Scheldende reebok

Het fiepen van een reekalf is luid paniekerig en hoor je vaak als reekalveren gevangen worden, klem komen te ziten of hun moeder kwijt zijn bijv. ten gevolge van een verkeersongeval.

Het nabootsen van deze geluiden, bijvoorbeeld door jagers, wordt ook "fiepen" genoemd. Dat kan door een blad van bijvoorbeeld riet tussen je duimen of lippen te klemmen en daar op te blazen. Dat is inmiddels verworden tot een instrument dat gekocht kan worden, de zo genoemde "fiep". Alleen de gebruikers die de juiste toon op het goede moment toepassen, hebben met de fiep succes. Wordt de fiep verkeerd gebruikt, dan maak je de reeën aan het schrikken.


https://www.boswachtersblog.nl/

Ook als je geen reeën ziet, kun je vrij gemakkelijk vaststellen dat ze er wel degelijk zijn. Ze laten namelijk diverse sporen achter in het veld bijvoorbeeld veegsporen,  looproutes en vraatsporen.
Het ree wordt nog al eens hert genoemd, maar het is toch echt een andere diersoort. Hij is veel kleiner dan het edelhert, maar heel elegant en heeft prachtige grote, donkere ogen. Alleen de mannetjes hebben een gewei, dat ieder jaar in de winter wordt afgeworpen.
Er begint direct een nieuw gewei te groeien. Het is in maart of april volgroeid. Als het zover is, gaat de bast die het gewei omkleedt jeuken omdat het begint af te sterven. Door de jeuk schuren (vegen) de reebokken hun gewei langs bomen, waardoor de bast wordt verwijderd.
Reeën maken ook verschillende geluiden zoals blaffen, fiepen, schreeuwen en klagen. Het blaffen van het ree, ook wel ‘schrikken’ genoemd is een laag, blaffend geluid. Een ree maakt dit geluid als het iets bijzonders waarneemt waarvan het niet thuis kan brengen wat het is. Hij alarmeert daarmee ook de andere reeën. Het fiepen, een hoge fluittoon, gebruiken de geit en de kalveren om contact met elkaar te houden. Ook gebruikt de geit het fiepen in de bronsttijd om mannetjes te lokken. De angstschreeuw en het klaaggeluid stoten reeën uit als ze worden achtervolgd of aangevallen.

Vrouwtjes versieren, dat is waar de reebokken van half juli tot half augustus mee bezig zijn. De bronsttijd is begonnen. Bij de bokken (mannetjes) gieren de hormonen door het lijf. De bokken zijn druk bezig indruk te maken op de geiten (vrouwtjes). Bronstige geiten scheiden geurstoffen af die de bokken aantrekken. De vrouwtjes maken ook een soort fluitend geluid  waar de bok op af komt. In de ochtend en avond kan je met wat geluk de bok achter de geit aan zien rennen. Op zoek naar een bronstig vrouwtje kan het mannetje een soort blaffend geluid maken, het lijkt sterk op hondengeblaf.
Een ree krijgt in mei of juni haar kalveren, de bronst volgt daar dus snel op. Moeder is nog druk met opvoeden. Maar daar heeft de natuur wat op gevonden, bij reeën is er namelijk sprake van een uitgestelde bevruchting. Na de paring komt de bevruchte eicel in de baarmoeder terecht. De eerste twee weken ontwikkelt dit tot een kiemblaasje van ruim 1 mm grootte. Daarna volgt er rust, zo’n 4,5 maand is er geen verdere ontwikkeling. Vanaf midden december ontwikkelt het embryo zich verder en groeit het uit tot een kalf dat in het voorjaar wordt geboren.

In juli komt de reeënbronst op gang. Bronst is de periode waarin de reeën bronstig zijn, of te wel, het is paringstijd. In deze periode zijn met name de bokken heel erg bezig met het veroveren van een partner. Ze zijn er zo op gefocust dat ze minder goed op hun omgeving letten.

De bok begint meestal met het afbakenen van zijn territorium door met zijn gewei tegen jonge boompjes te schuren en te slaan. Hij markeert op deze manier de plek met zijn geursporen. Ook krabbelt hij met zijn poten aan de grond om geur achter te laten. Deze sporen kun je goed vinden in het bos. Als er een andere bok in het gebied komt wordt het knokken. Het territorium moet verdedigd worden en dat gaat samen met geweigekletter. Reeën hebben niet zo’n groot gewei als Edelherten maar kunnen toch beschikken over een mooie zes-ender, een gewei met aan elke tak drie uiteinden.

Heksenwerk
Als je in deze tijd van het jaar reeën ziet zie je vaak dat de geit wel alert opkijkt maar de bok alleen maar achter haar aan sjouwt. Hij snuffelt aan haar achterste en loopt soms hele rondjes achter haar aan. De geiten scheiden een geur af en maken een soort fluitend geluid waarmee ze de bok roept. De bok daarentegen maakt een soort blaffend geluid wat echt een beetje op honden geblaf lijkt.

Omdat ze letterlijk in rondjes lopen, vaak om een boom heen, kan je platgetreden cirkels vinden in het bos. Vroeger dacht men dat dit werk van heksen was. De mysterieuze cirkels werden dan ook heksenkringen genoemd en men was van mening dat de heksen hier ‘s nachts rond de boom dansten.

Niets in de gaten
Soms gaan de reeën in galop achter elkaar aan en dan is het oppassen. Omdat ze niet goed opletten kunnen ze zomaar de weg oprennen. In deze periode zijn er dan ook vaker aanrijdingen. Voor ons is deze periode leuk omdat je de reeën veel makkelijker kunt zien en het paringsritueel kan aanschouwen. Omdat ze zo druk zijn met elkaar hebben ze ons minder in de gaten en is de kans groter om de dieren in hun natuurlijke omgeving waar te nemen.

https://www.over-reeen.nl/het-ree/sporen

https://www.natuurmonumenten.nl/bezoekerscentrum-oisterwijk/agenda/het-ree-de-avondschemer-op-de-kampina#2020-04-05T18:30


Een ontmoeting met een ree raakt je. De ene keer zie je het maar voor een kort moment als het op de vlucht slaat, zoals op mijn eerste foto. Een andere keer in alle rust, veilig op een afstand tussen zichzelf en mij, zoals vandaag. Ik heb er de hele dag nog aan gedacht, zo mooi was die ervaring.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten