maandag 13 november 2017

Een boom....zo oud als Methusalem

Sinds ik mijn spiegelreflexcamera heb, heb ik al veel mooie bomen gefotografeerd. Sommigen maakten een bijzondere indruk op mij.
Zoals deze:

14-06-2007:
solitair op de hei in de Pan 


14-06-2011:
solitair op de hei in de Pan


26-06-2011:
spar op het Goor


08-05-2011:
omgeknakte boom op het Goor


leuke uitrustplaats:


08-08-2008:
schuilende schaapjes op de hei in de Pan


03-07-2011:
mooie spar op het Goor


04-05-2012 Achelse Kluis België
heel breed, alles groeit door elkaar heen


04-05-2012 Achelse Kluis België
heel hoog


13-08-2017 Panbossen
lage takkenkrans


13-08-2017 Panbossen:
solitaire bomen op de hei


16-07-2017 Craneveld:
alleen nog het skelet


16-10-2017 Hugterheide Fazantlaan:
mooi tegen de lucht gefotografeerd


Grove den, op eenzame hoogte:


20-08-2017 Kamersven:
berkenboom, helaas ziek


21-07-2017 Ijzeren Man Weert:
solitair, altijd heel mooi


06-11-2017 Hugterheide:
boom ahw omarmd en omhoog gefotografeerd


Maar wat maakt een boom nou speciaal? De leeftijd, de omvang van de stam, de hoogte, de opvallende groeiwijze?
Voor mij persoonlijk spreekt mij de opvallende groeiwijze het meest aan. Maar, dat komt ook wel een beetje omdat ik nog niet zo veel heeeeel oude bomen heb gezien.

Bomen kunnen nl. heel oud worden. Hoe oud, dat is per soort verschillend en afhankelijk van een aantal bepalende factoren: boomsoort, de plaats waar hij staat, en onderhoud en beheer van de boom (bv snoeien). Bomen gaan meestal dood door externe factoren zoals bacteriën, rukwinden (omvallen) of schimmelziekten.

De ouderdom van bomen wordt bepaald door het tellen van de jaarringen:


De jaarringen bestaan uit lichte en donkere ringen. De LICHTE ringen vormen zogenaamd voorjaarshout, in het voorjaar groeit een boom het snelst en daarom zijn die ringen ook meestal het breedst. De DONKERE ringen worden het zomerhout of late hout genoemd, deze ringen zijn veel smaller omdat de boom dan ook veel minder snel groeit. Een lichte en een donkere ring vormen samen EEN JAAR van groei. Als je dit weet kun je door alle ringen zo te tellen de leeftijd van een boom bepalen.  Heb je nou een oude boom, dan ben je wel een tijdje bezig hahaha...

Maar....soms vraag je je af hoe oud een mooie NOG LEVENDE boom zou zijn. Hoe kom je daar dan achter? Je kunt een redelijke schatting maken met de volgende truc:
Meet de omtrek van de boomstam op een hoogte van 1.50 meter. Een boom groeit ongeveer 2,5 cm per jaar in dikte (omvang), is de omtrek bv 3 meter = 300 : 2,5 = 120 jaar. Dus volgende keer gaat de centimeter mee.

leuke link over ouderdom van diverse Nederlandse bomen:

Eerst dacht men dat een boom in de VS de oudste was. Een mammoetboom (de Borstel-kegelden, een pijnboomsoort). In 1957 liep Edmund Schulman van de Universiteit van Arizona in de White Mountains van Californië de oudste nog levende Borstel-kegelden tegen het lijf. Aan de hand van uitgeboorde jaarringen schatte hij de leeftijd op 4600 jaar. Hij noemde de boom Methusalem, naar de bijbelse figuur die maar liefst 969 jaar oud zou zijn geworden. De boom heeft net als veel andere Borstel-kegeldennen maar een paar levende takken. De rest is dood materiaal.

Ik kan niet een afbeelding maar wel een link met jullie delen waarop deze boom te zien is:

https://static1.squarespace.com/static/5579b668e4b0dfea703dd4b2/t/55811f5de4b0eef9f2f5267b/1434525533912/borstelkegelden.pdf

Maar de oudste boom, en meteen ook het oudste organisme ter wereld staat in Zweden en heeft een leeftijd van 9.550 jaar. Dat is vastgesteld door zgn. boormetingen. Dat noemt men dendrochronologie. 



Dit is een houtboor met twee uitgeboorde kernen voor het verrichten van dendrochronologisch onderzoek. In zo'n kern kan men ook het aantal ringen tussen de rand en het centrum te tellen, net zoals de jaarringen op een omgezaagde boom.
De boom in Zweden heeft de naam Old Tjikko en staat in het Nationale Park Fulufjället in Dalarna, Midden-Zweden.De spar is in 2004 door een professor ontdekt in dat park. Deze spar heeft zijn leeftijd te danken aan zijn speciale techniek om zichzelf te klonen. Zijn stam heeft een gemiddelde levensduur van ca. 600 jaar. Als de stam afsterft, groeit er gewoon weer een nieuwe uit hetzelfde wortelgestel. De boom heeft zijn naam te danken aan de overleden hond van de professor.
Onvoorstelbaar....een boom van 9.550 jaar!!!

In Nederland hebben wij niet zulke oude bomen, helaas. Maar we hebben wel iets anders heel bijzonders. In de provincie Utrecht zijn bij graafwerkzaamheden op een landgoed de resten gevonden van een dennenbos van ongeveer 13.000 jaar oud die stammen uit een relatief warme periode tegen het einde van de laatste ijstijd. De boomstammen zijn goed bewaard gebleven doordat ze tijdens één of meerdere stormen zijn omgewaaid, in een veenlaag ingebed zijn geraakt en in korte tijd door verstuivend zand zijn afgedekt. Deze bomen laten een nauwkeurig beeld zien van de effecten van een plotselinge klimaatverandering. We hadden nl eerst een warme tijd, toen een extreem koude tijd (ijstijd), nu weer een warme tijd. De koude tijd kwam als reactie op de warme tijd, waardoor veel smeltwater van de N-Amerikaanse ijskap in de Antische oceaan stroomde en daardoor de warme golfstroom wegviel en ook Nederland in een ijstijd terecht kwam. Klimaat onderzoekers denken dat dit zich kan herhalen gezien de klimaatsveranderingen.

De oudste boom VAN ONS LAND is een Quercus robur (zomereik), bijgenaamd De dikke boom, hij staat in  Laren (Gld): zijn omvang is 763 cm, hoogte 25 meter en leeftijd 450 jaar.

En wil je nou echt iets heel bijzonders zien? kijk dan hier:

http://historum.com/blogs/unclefred/751-arbol-del-tule-largest-tree-earth.html

Dit was een blogje over bijzondere bomen. Mijn foto's van bomen zijn er niks bij, maar het gaat erom wat ik als mooi ervaar. En wie weet wat ik nog allemaal tegenkom.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten