Mijn widget Wandelradar rechts in mijn blog gaf voor vandaag een 9 aan voor een wandeling. Sneeuw, nagenoeg geen wind, wel flink bewolkt maar ook kans op wat zon. Het vroor wel nog. Wat wil je nog meer, maar je moet wel van sneeuw houden dan.
Hups, de snowboots en snowjack weer aangetrokken en erop uit met mijn camera. Want wat is er nou mooier dan banjeren door een lekkere dikke laag sneeuw in de natuur en daar dan mooie foto’s van te maken! Lekker dichtbij, langs de Buulder AA. Daar is het altijd mooi, ook in de winter.
Eerst even een plattegrondje van Googlemaps:
Ik ben langs de Buulder AA gaan wandelen aan weerskanten van de doorgaande weg de Kleine Bruggen. Bij het eerste deel van de wandeling liep ik langs een meanderende Buulder AA. De AA heeft aan de andere kant een meer rechter verloop.
De eerste foto is genomen aan het begin, direct aan de weg bij de stuw: de rietkraag steekt mooi af bij het sneeuw:
Op de peilmeter is te zien dat de waterstand weer ongeveer op hetzelfde peil staat als gewoonlijk: momenteel 26.05:
De stuw zorgt ervoor dat als de waterstand in het achterliggende deel een bepaalde hoogte heeft bereikt, de stuw overloopt:
Stuwen in beken en waterlopen zoals hier worden vaak geplaatst om water langer vast te houden in de hoger gelegen gebieden en zo te voorkomen dat deze gebieden verdrogen. Tevens wordt met deze stuwen voorkomen dat lager gelegen gebieden snel overstromen.
Wat de grondwaterstand betreft vond ik een leuke site die de grondwaterstanden in onze provincie in beeld brengt:
Waterschappen houden de grondwaterstanden in de gaten om de grondwatervoorraad te kunnen beschermen. In Brabant wordt in 112 peilbuizen constant de grondwaterstand gemeten. Per peilbuis wordt de grondwaterstand met die van de afgelopen 10 jaar vergeleken. Die vergelijking geeft een beeld of het droger, hetzelfde of juist natter is dan normaal. De actuele grondwaterstanden kunnen aanleiding zijn voor een onttrekkingsverbod. Op deze site moet je de kaart openen:
In mijn buurt zie ik 2 rode bolletjes: een bij De Heide en een bij Budel Dorplein. Ik bekeek ze allebei door op het betreffende rode bolletje te klikken: er worden dan kaartjes getoond met de registratie van de grondwaterstanden plus een legenda:
Ze verschillen niet veel van elkaar. Helemaal rechts is de situatie op 20-01-2019. Je kunt goed zien dat het vanaf juni niet meer goed ging met de waterstand (van groen naar geel) en dat het wel beter is maar nog steeds niet helemaal hersteld is. Leuke kaartjes!
De vistrap is op sommige plaatsen dichtgevroren:
En op andere plekken (nog) niet:
Vooral s'winters vallen ze op: de verse molshopen; deze was enorm en stak zelfs boven de dikke laag sneeuw uit. Dé oorzaak van het verschijnen van nieuwe molshopen heeft te maken met het zoeken naar voedsel: na de foto zal ik uitleggen hoe dat zit:
Ik wilde wel eens weten hoe dat zit met die mollen, ze leven onder de grond, maar veel meer weet ik er eigenlijk niet van. Ze eten insecten, maar houden echter geen winterslaap. Wel gaan ze in de winter dieper de grond in. Dat doen ze om zich beter tegen de kou te beschermen maar ook om insectenlarven te zoeken, die bij kou ook dieper in de grond gaan zitten.
De mol is dus het gehele jaar actief, maar zijn activiteit is vooral in de lente groot. Hij graaft dan met een ongelooflijke snelheid (12 meter per uur !) volgens schema een ingewikkeld gangenstelsel. Er zijn 2 soorten gangen : de vaste gangen en de jachtgangen. De doorsnede van een gang is 4 tot 5 cm.
De vaste gangen zitten op een diepte van 50 cm onder de grond. Deze aarde wordt naar boven gewerkt, dat zijn de bekende molshopen. Centraal daarin bevindt zich een vrij grote ruimte met een doorsnede van 10 cm die dienst doet als nest. Deze ruimte bevindt zich altijd onder een stuk terrein dat dicht begroeid is. Hiervandaan leiden 3 gangen schuin naar boven waar ze uitmonden in een cirkelvormige gang. Van deze cirkel lopen 5 of 6 gangen schuin omlaag en eindigen in een tweede grotere ringgang die op een afstand van 15-25 cm om de woonruimte loopt.Van deze ring lopen verschillende gangen straalsgewijs in alle richtingen. Deze vaste gangen werkt de mol zorgvuldig af : hij drukt de wanden goed aan om instortingen te voorkomen. Jeetje, nooit geweten wat zich daar allemaal afspeelt! Volgens zoogdiervereniging zou dat er dan ongeveer zo uit moeten zien: mollenburcht met kraam- en voorraadkamers:
Enkele centimeters onder de oppervlakte lopen de zogeheten jachtgangen, die veel eenvoudiger zijn gegraven. Bij de bouw van deze gangen wordt de aarde meestal wat omhoog gedrukt. In deze gangen gaan ze enkele malen per dag op zoek naar wormen (90 %), insectenlarven, insectenpoppen, pissebedden, enzo. Die vallen in de gang en worden door de passerende mol opgegeten. Dit wil zeggen dat wanneer de regenwormen zeer actief zijn, er geen noodzaak bestaat om het gangenstelsel uit te breiden. In de winterperiode is dit niet het geval en dan verschijnen dus de meeste nieuwe molshopen ! Soms komt een mol ’s nachts tevoorschijn boven de grond om zijn maaltijd aan te vullen met slakken, kleine muizen, kikkers, enz. Nu weten we meteen ook waarom we nooit een mol zien: die zie je alleen s'nachts dus!
Bij droogte (vb zomer) graaft de mol zijn gangen dieper tot zelfs op 2 meter diepte om toch nog voldoende voedsel te vinden. Want als het grondwater zakt, dan zitten de regenwormen ook dieper en moet de mol dus dieper ondergronds wroeten om zijn voedsel te bemachtigen.
Stijgt de grondwatertafel drastisch (vb in winter), dan is er kans dat een deel van het gangenstelsel onderloopt, en de mol nieuwe gangen moet gaan graven om voldoende voedsel te kunnen verzamelen.
De mol eet op jaarbasis ongeveer 21 kg regenwormen op ! De mol is namelijk zeer vraatzuchtig : hij eet per dag een hoeveelheid voedsel die gelijk is aan zijn eigen lichaamsgewicht. De maximale limiet dat een mol zonder eten kan overleven is slechts 12 uur. Moet de mol langer hongeren dan sterft hij. Is er veel eten, bijvoorbeeld na een regen of dooiperiode veel regenwormen, dan gaat de mol daar een voorraad van aanleggen voor slechtere tijden. Omdat hij als echte insecteneter alleen levende dieren eet, gebruikt hij deze voorraad enkel zolang deze vers is. Om te zorgen dat de wormen niet wegkruipen, bijt hij instinctief het kopstuk eraf, meestal de eerste 2 tot 5 segmenten, waardoor de regenworm weliswaar wordt verlamd maar niet gedood. Reuze interessant allemaal. Volgend keer als ik voorbij een molshoop loop denk ik vast en zeker aan dat ingenieuze bouwwerk onder grond :-).
De amfibieënpoel was ook besneeuwd:
Het is wel belangrijk dat er nog water in staat. Van de zomer stond hij droog. Als dat in de lente nog zo is krijgen eieren en larven van amfibieën en libellen onvoldoende kans zich te ontwikkelen. De meeste amfibieën houden een winterslaap. Wanneer die begint, meestal vanaf oktober tm maart, is mede ook afhankelijk vd weersomstandigheden. Veel kikkers bv graven zich voor de winter in in de modder onder in de poel. Bij strenge winters echter kunnen ze onder het ijs stikken als er te weinig zuurstof is. Maar soms worden er toch nog kamsalamanders of bruine kikkers op sneeuw en ijs aangetroffen. De meeste amfibieën zitten vaak op overwinteringplekken op het land verborgen in een kuil met takken bladeren en twijgen. Als de aarde begint op te warmen komen ze tevoorschijn. Dan zijn ze door hun trage voortbewegen overigens een gemakkelijke prooi voor een reiger, roofvogel of marterachtige. Als het sterk vriest kunnen ze het misschien niet redden. Ik ben er niet gaan kijken. Het is belangrijk om deze dieren in hun habitat niet te storen.
Meer insecten of amfibieën dan dit ene spinnetje had ik vandaag niet gezien:
Maar ja, welke is het ?????
Ik moest de foto erg vergroten, bijlichten en draaien om hem goed te kunnen zien:
En dan kijken op de determinatiekaart van EIS:
Dan nog was het moeilijk. De witte streep op het borststuk was kenmerkend, maar toch geen kruis, dus geen kruisspin. Ik denk dat het de zgn wolfspin of kraamwebspin is:
Moeilijk hoor, spinnen determineren. Het lijkt zo eenvoudig, maar is het niet. Een spinnetje laat geen sporen achter in de sneeuw. Maar zoogdieren wel. De dikke sneeuwlaag van vandaag (zo'n 5-10cm) liet prachtige printen zien van hun nachtelijke of vroege ochtend activiteiten. Laat ik nu toevallig dol zijn op dierenporen zoeken en herkennen en vervolgens thuis op naam zien te brengen! Ik leek wel net een detective haha.......Ik heb er veel foto's van gemaakt.
Ter plekke had ik lang niet altijd het idee van welk dier ze afkomstig waren. Dat kwam eigenlijk omdat de sneeuwlaag te dik was en het spoor meer de diepte in ging. Hoe dikker de sneeuwlaag, hoe onduidelijker de prenten (pootafdrukken). Deze leek op een hondenpoot, maar er waren geen afdrukken van schoenen. Het is hoogstwaarschijnlijk van een vos, je ziet ook duidelijk het sleepspoor van een staart:
Deze kwam vanaf het akkerland en vertoont ook sleepsporen:
In een enkel geval liep het spoor naar de (best wel hoge) oeverkant van de AA:
Soms was er ook een plasspoortje achtergelaten:
Het spoor naar rechts is van een haas, het kleine spoor wat naar beneden loopt was van een bosmuis en liep naar een muizenholltje:
Bij een laag van een paar cm dik maken ze tunneltjes half in de sneeuw en half in de onderlaag in de hoop dat een uil of roofvogel ze niet ziet:
Deze weet ik nog niet: van een klein dier, ik denk een konijn, rechts op de foto de neus van mijn laars:
Deze waren denk ik van een konijn:
En weer van de vos:
Hartstikke mooi en leuk al die sporen. Je gaat er echt van spoorzoeken haha. Maar waar ik niet echt bij elk spoor op gelet heb, is om te kijken naar de "beste" afdrukken, die het duidelijkst zijn en ook om van elk spoor een soort "loopspoor" of "spoorpatroon" te fotograferen. Het beste herkenbare spoor op een foto is van bovenaf genomen en met een meetlatje ernaast...nou ja....als je niets bij de hand hebt is je schoen ook prima natuurlijk. Het spoorpatroon is de reeks van prenten, het patroon waarin de prenten ten opzichte van elkaar staan. Dat zegt iets over de wijze van voortbewegen en over de snelheid waarmee een dier zich voortbewogen heeft. Zo laat het spoorpatroon zien of een dier op de vlucht was voor naderende mensen of honden of dat het rustig lopend aan het foerageren was bv.
Mooi gezicht, die meanderende beek in de sneeuw:
Kijkje achterom:
Nog meer sporen: ik vond een leuke site met een stappenplan die je kan helpen bij het herkennen van prenten in de sneeuw:
https://www.geolution.nl/dieren/prenten.htm
Maar het blijft moeilijk: deze lijken op die van een ree, maar die zitten hier dacht ik niet:
En deze ws van een haas:
Rierkragen wuiven normaliter zachtjes in de wind maar lijken nu een beetje verstard door de vrieskou:
De AA meandert hier met een lus, maar je kunt daar nog steeds lekker langs de beek lopen. Ik weet nog dat daar de rietgorsjes zitten: snelle kleine vogeltjes die op huismussen lijken, vandaag zag ik ze ook, maar voordat ik ze scherp in beeld had waren de vogels alweer gevlogen:
Achter die lus aan de overkant van de AA stond op een open gebiedje deze oude waterpomp; ik vind zulke artefacten altijd leuk om te fotograferen:
De zon wilde wel doorkomen maar had geen schijn van kans; op dit korte momentje heb ik haar proberen vast te leggen:
Hier lagen verschillende molshopen, verschillend van grootte ook: nu ik heb opgezocht hoe dat zit met die mollen zal ik de vlg keer waarschijnlijk denken: hee, dat zijn de jachtgangen...haha. Leuk toch?
s'Zomers door de dichte begroeiing niet te zien maar nu duidelijk zichtbaar een kleine plas in het bosje:
Dat deed me denken aan vroeger, toen het nog veel harder vroor dan nu en mijn vader ons meenam naar de Geysterse bossen in Limburg, waar je op zulke plaatsen heerlijk kon schaatsen. Leuk, dat zo'n wandeling ook nog mooie herinneringen oproept.
In een van de struiken zaten mooie kleine oranje besjes die opvielen tussen al dat bruin en wit: het lijkt de wilde lijsterbes te zijn; zonder blad is het niet altijd even makkelijk een struik te herkennen:
Met zijn oranje besjes die in de winter een smakelijk hapje zijn vooral voor de lijsters en merels. Ook kramsvogels, koperwieken, spreeuwen, groenlingen en vinken lusten graag de zaden. En de afgevallen bessen worden gegeten door eekhoorns, muizen:
Nog een paar andere macro's:
De vrouwelijke katjes van een els:
Hier is het wel even druk geweest vanmorgen:
Hier tussen het riet zaten veel meerkoetjes, je ziet ze vaak bij sloten en beken met oevervegetatie. Ze zijn roetgrijs gekleurd met een zwarte kop en een smalle witte vleugelachterrand. Spitse, witte snavel en witte bles. Adulten hebben een rode iris. Tijdens het broedseizoen zijn het felle verdedigers van hun territorium. Toen ze ons hoorden vlogen ze weg:
Bekende plek waar zich wilde zwijnen ophouden:
Ik kwam aan bij het laatste stuk waar je hier langs de AA kunt lopen. Het is hier zoooo mooi:
Blikje achterom:
Waterdoorlaat:
Nog steeds geen zon:
Op de achtergrond de RWZI:
Mooie weerspiegelingen in het water:
Eekhoornsporen:
Spoor van het voorvoetje 3-4 cm lang en circa 2 cm breed. Achtervoet is 4-5 cm lang en 2,5-3,5 cm breed. Het vrouwtjes is iets groter dan het mannetje. De prentjes worden in viersprong geplaatst (sprongengalop) waarbij de achtervoeten bijna altijd voor de voetvoeten worden afgedrukt. Karakteristiek is dat de achtervoeten altijd iets naar buiten zijn gericht, zoals ook te zien is op deze foto. Bij normale sprongen staan de afdrukken ongeveer 50 cm uit elkaar, in snel tempo staan ze verder uit elkaar. Het is nu de paringstijd van eekhoorns, ze zitten vaak achter elkaar aan.
Voor de verandering ook maar even mijn eigen "poot" afdruk:
Daar stond het hek van RWZI en kon ik niet verder:
Op de terugweg nog een keer langs de meerkoetjes:
Die kunnen ook wel een aardig sprintje trekken hoor:
Een paar impressies:
Hier is weer mooi het vosssenspoor te zien (let op sleepspoor van de staart) en tevens oversteekplaats: op sommige plaatsen is het drukker als ergens anders haha....
Mijn mooiste foto van vandaag:
Soms vind ik het leuk om de standaardregels voor fotografie te doorbreken, zoals hier: weerspigeling van bomen in het water met sneeuwrand op de voorgrond:
Op het eerste gezicht lijkt het net of iemand hier zijn wasje heeft opgehangen, maar het zijn de daken van de stallen op de achtergrond:
Het bruggetje over de Buulder AA:
Roodborstje, hoe klein hij ook is, hij valt altijd op door zijn rode borst:
De mooiste macro die ik vandaag heb gemaakt, iets heel simpels maar een mooie compositie en dat beetje sneeuw erbij:
Als je op de ongerepte sneeuw stapte, barstte de sneeuwlaag open:
Nog een blik op de stuw:
En de AA aan de overkant van de weg, waar ik deel 2 van mijn wandeling ging doen:
Ik had inmiddels wel een rode neus en hele koude tenen gekregen, maar dat deerde niet, ik vond het heerlijk zo door de sneeuw te wandelen. Nog even het plattegrondje van Googlemaps:
Aan het begin grenst het looppad aan de rechterkant aan een bewonerstuin met o.a. een aantal sparren, de ideale bomen voor ons lands kleinste vogeltjes: de goudhaantjes. Ik hoorde en zag ze daar, maar ze zijn erg snel en zitten veelal hoog in de toppen van de bomen. Toch zag ik een kans een kiekje te maken, niet erg duidelijk maar toch, het vogeltje ziet eruit zoals in inzet op de foto: ik was sowieso blij dat ik hem van dichtbij heb kunnen zien:
Het goudhaantje is een klein, mosgroen vogeltje met een opvallende gele kruinstreep met zwarte zijbanen. Het mannetje heeft een felle oranje veeg in die gele kruinstreep. Met mooie zwarte kraaloogjes in een wigrijssnoetje. Hij vliegt vaak rusteloos door het (naald)bos, en hangt af en toe even stil. Het mannetje kenmerkt zich door een duidelijke felle oranje veeg in de gele kruinstreep. Ze kunnen heel tam worden. Omdat ze zo klein zijn, slechts 8,5 cm herken je ze meestal door hun hoge tonen gezang: ‘zrie-zrie-zrie’:
herken het goudhaantje:
Pootafdrukjes van vogels in de sneeuw:
En een klein poepje:
Opgevroren slootje:
Gevuld met rood kwelwater:
Ook hier hazensporen:
Afkomstig van het akkerland:
Zoals hier goed te zien is:
In dit deel wordt de oever een paar keer per jaar gemaaid, en dat laat diepe bandensporen achter, die zich door de natte staat hier weer vullen met water en nu dus deels bevroren waren met een sneeuwlaag erover heen:
Er ontstaan dan verhogingen en dieptes. Het was hier dus lastig lopen en oppassen geblazen: als je misstapt heb je natte voeten en in het ergste geval maak je een lelijke uitglijer. Maar dat maakt het nu juist ook weer zo leuk:
Balans oefening haha....
Mooie weerspiegeling in het water:
Hier was het spitsuur vanmorgen: veel pootafdrukjes van vogels:
Een paar impressies van de AA, de oeverkant, en het looppad:
Aangekomen bij het domein van kasteeltje Cranendonck:
En weer terug:
Ik ben gek op weerspiegelingen in het water: mooi deze met die laag overhangende takken:
Een bevroren slootje:
En ook weer een beroren plasje:
Deze kant langs de AA is in de winter minder spannend maar s'zomers is het een walhalla van insecten, kikkertjes, slakken en nog veel meer:
Nog meer sporen:
Tja, en wat dit is: schuimbellen in een sloot kan eigenlijk maar 2 dingen betekenen: verontreiniging, maar dat zie je alleen in de zomer, of een kevertje wat luchtbellen met zich meeneemt, zoals de geelgerande waterkever bv, maar die zijn er ook niet in de winter. Hier zit een oranje beestje in, ik zou haast denken een schuimbeestje, maar die zijn er ook niet in de winter. Rare speling der natuur mss? Wie het weet mag het zeggen!
Hei eindpunt komt weer in zicht:
Wat heb ik genoten vandaag. Die 9 van wandelradar was zeker niet misplaatst. Jammer alleen dat de zon er niet doorheen kwam. De dikke sneeuwlaag die de natuur bedekte zorgde voor een mooie serene stille sfeer. In de sneeuw klinkt alles gedempt. Naast de fluitende vogeltjes genoot ik zelfs van het kraken van mijn eigen voetstappen in de sneeuw. Het gaf me veel rust. Ik heb veel foto's gemaakt, omdat ik alles mooi vond: de landschapjes, de bevroren plasjes, de besneeuwde struiken. Maar ook kleine details met een plukje sneeuw bleken fotogeniek. Ik heb veel pootafdrukken van dieren in de sneeuw gezien en door het zien van die molshopen mijzelf kennis bijgebracht over de mollen. Dat vond ik erg interessant. Zo leer ik steeds wat bij, en het verveelt me nooit. De natuur is boeiend in al zijn facetten. Ik hoop dat het nog een paar dagen mooi wit blijft!
