We horen er sinds een jaar of 3 steeds vaker over.
Vroeger kwamen in Europa veel wolven voor.Van het noorden van Zweden en Finland muv Ijsland, tot het Middellandse Zeegebied in het zuiden en van Engeland tot voorbij het Oeralgebergte in Rusland. Men had ontzag voor ze maar ze werden gaandeweg de tijd steeds meer als een bedreiging of concurrent gezien. Dat komt o.a. omdat we toen vee zijn gaan houden. Het landschap van Europa zag er toen nog heel anders uit. Vele kleine keuterboertjes bewerkten het land of hielden enkele koeien, schapen of geiten. Wild als ree of hert verdween meestal snel in de kookpot, waardoor wolven genoodzaakt waren om op landbouwhuisdieren zoals schapen te jagen. Dat resulteerde in een felle jacht op de wolven. Door die vervolging een bejaging is de wolf in de loop van de 18de en 19de eeuw uit ons land verdwenen. De laatste wolf in ons land werd in 1897 bij Heeze in Noord–Brabant gezien. Het dier was bijna uitgestorven in Europa. Hij kwam alleen voor op een aantal plekken in Oost-Europa en gebergtes in Italië en Spanje.
In 1982 tekenden de Europese landen een akkoord om te voorkomen dat de wolf helemaal verdween van het continent. De wolf werd vanaf dat moment een beschermde soort en het dier mocht niet meer bejaagd of gedood worden.
Ondanks dat er vele miljoenen mensen zijn bijgekomen, loopt het platteland van Europa leeg. Inmiddels woont meer dan de helft van de Europeanen in de
stad. Goede landbouwgronden zijn geïntensiveerd, de marginale gronden verlaten. De natuur kreeg daar weer de overhand en het aantal wilde dieren nam snel toe, een ontwikkeling die zich nu nog steeds voortzet. De verwachting is dat in Europa de komende decennia nog eens zestig miljoen hectare landbouwgrond zal worden verlaten, een oppervlakte ter grootte van Frankrijk.
Vanuit de steeds groter wordende steden komt steeds meer vraag naar ruige ongerepte natuur om uit de dagelijkse beslommeringen te ontsnappen. Nieuwe natuurgebieden worden met elkaar verbonden, binnen Nederland via de Ecologische Hoofdstructuur, op Europese schaal via Natura 2000. Populaties herten, zwijnen en bevers nemen overal in Europa toe. Met in hun kielzog roofdieren zoals de wolf en lynx.
Inmiddels leven in bijna alle Europese landen weer wolven. Alleen de Benelux en Groot Brittannië lopen nog achter. Maar lang zal dat niet meer duren. Wolven blijken heel nl. goed in cultuurlandschappen te kunnen leven zolang er maar genoeg te eten is en voldoende rust om jongen groot te brengen. Dat laatste vinden wolven in Duitsland in grote bosgebieden en op militaire oefenterreinen. De reeën en ander voedsel vinden ze juist vaak in cultuurland.
Je leest enthousiaste positieve berichten maar ook vervelende berichten van mensen die het jachtverbod weer willen opheffen omdat er schapen gedood worden. De wolf is sinds een paar jaar ook in ons land gezien, en we zien er steeds meer en ook vaker.
Het gaat dus steeds beter met de wolf: hij is beschermd, de aantallen groeien, ze kunnen naar andere leefgebieden zodat populaties langzaam weer aan elkaar gekoppeld kunnen worden. De wolf kan dus een rooskleurige toekomst tegemoet zien. Ook in Nederland!
De vraag die zich nu voordoet is:
Wolven terug in ons land, willen we ze eigenlijk wel, of willen we ze niet?
En mijn eigen vraag: hebben we die keuze eigenlijk wel?
En mijn eigen vraag: hebben we die keuze eigenlijk wel?
Het zou eigenlijk helemaal geen vraag moeten zijn. Want feitelijk is de wolf een inheemse diersoort die hier oorspronkelijk thuishoort. Wie geeft ons het recht om hem te verbannen, niet meer toe te laten of erger nog: te bejagen en te doden? Ook in het verleden? We hebben hem toen de doodstraf gegeven. Hij deed iets verkeerd in onze ogen en werd gedood! Onrechtvaardig, vind ik persoonlijk. Maar goed, nu is de wolf dus met een opmars bezig om zich in ons land vestigen. Maar bij die opmars horen dode schapen. Al is gebleken dat niet de wolf de oorzaak is van alle aangevallen / dode schapen. Er worden jaarlijks nl. veel meer schapen doodgebeten door honden, maar daar hoor je niemand over.
Schapenhouders zijn niet blij. De overheid en allerlei instanties zitten er wel bovenop, maar je kunt nooit voor 100% voorkomen dat wolven zich vergrijpen
aan schapen. Niet elk stukje land met schapen is te beveiligen. Ze springen ook over de steeds hoger wordende hekken.
Voorstanders van de wolf : Wolven in Nederland, Natuurmonumenten, ARK Natuurontwikkeling, FREE Nature, Koninklijke Jagersvereniging, IVN, IFAW, Studio Wolverine, Rewilding Foundation, Zoogdiervereniging, van Bommel Faunawerk en Wereld Natuur Fonds streven samen naar een conflictarm samenleven met wolven. Ze willen een draagvlak creëren voor de wolf door voorlichting te geven: hoe we het vee kunnen beschermen, de schade kunnen beperken maar ook hoe we de wolven weer in ons hart en land kunnen toelaten.
Overigens valt die schade nog wel mee als je kijkt naar schade veroorzaakt door andere dieren. Er is berekend dat de 134 schapen die dit jaar tot nu toe zijn doodgebeten de overheid in totaal 15.000 euro aan schadevergoedingen heeft gekost. Vorig jaar was dat 10.000 euro.
Misschien wel het allerbelangrijkste PRO_ARGUMENT is de rol van de wolf in het ecosysteem. Stichting ARK heeft een mooie kaart over de sleutelrol van de wolf:
(met dank aan ARK)
Daarnaast is het zo dat de wolf er ook voor zorgt dat wilde prooidieren zich minder voortplanten. Het wild gaat zich nl anders gedragen als zo'n prooidier in hun buurt is: ze worden waakzamer en zijn zodoende minder bezig met zich voortplanten. Een soort van nautuurlijke geboortebeperking dus. Ook trekt het wild uit angst andere plekken en dan gaat de vegetatie zich anders ontwikkelen op de plaats waar de wolf zit. Dat kan zorgen voor een grotere diversiteit in flora en fauna. Allemaal situaties die meer natuurlijker zijn dan het "menselijke regulerende handelen".
Wolven in Nederland en al die anderen zetten zich in voor landschappen waar natuur ongeremd haar gang kan gaan, waar wilde en wildlevende dieren samen met natuurlijke processen een hoofdrol spelen en mensen vrij kunnen struinen en
genieten van al dat moois. Ze geven dieren weer hun oorspronkelijke plek in de Nederlandse natuur, niet alleen bekende grazers als runderen, paarden en herten, maar ook minder vertrouwde dieren als bevers, wisenten en wolven. Deze dieren dragen bij aan een rijke, robuuste natuur. Wat wij zo graag willen in ons huidige drukke bestaan en overvolle landje.
Het zal misschien al wel duidelijk zijn dat ik een voorstander ben...haha....
Staatsbosbeheer laat weten dat het best wel hard gaat met de opkomst van de wolf:
"Na 150 jaar afwezigheid lijkt de wolf weer terug te zijn in onze natuur".
In 2015 werd voor het eerst weer een (levende) wolf gesignaleerd in Nederland. Sindsdien neemt het aantal meldingen gestaag toe. Het totaal aantal wolven dat tot nu toe in 2018 in ons land werd gesignaleerd staat op 10: 6 wijfjes en 4 mannetjes". Aldus Staatsbosbeheer.
Ze heeft een mooie kaart met plaatsen waar de volven de afgelopen 2 jaar zijn gezien: (dd 25-12-2018)
24 december 2018 : 3 wolvinnen in Nederland, waarvan 2 op Veluwe.
WENR doet de wolven monitoren dmv zenders. Ze krijgen een nummer toegewezen. Zo is er Wolvin GW998f, afkomstig uit een roedel uit het Duitse Babben, in de deelstaat Brandenburg. In mei in Friesland en Drenthe gezien waar ze schapen heeft doodgebeten. Sinds een paar maanden verblijft ze in het noorden vd Veluwe. Wolven in Nederland verzamelt keutels en onderzoekt die op basis van DNA waardoor ze kunnen herleiden van welke (geregistreerde) wolf die keutels afkomstig zijn. Uit deze onderzoeken is bv ook gebleken dat deze wolvin hier geen schapen heeft doodgebeten waardoor men geconcludeerd heeft dat ze dus alleen maar wilde dieren heeft gegeten. Het lijkt erop dat ze daar haar vaste verblijfplaats heeft gemaakt. Mocht ze er eind januari nog steeds zijn, dan is de wolf officieel gevestigd in Nederland.
De andere wolvin houdt zich op in het zuiden van de Veluwe. Ze komt ook uit Duitsland, uit de deelstaat Nedersaksen.
De andere 8 wolven die Nederland het afgelopen jaar hebben aangedaan zijn zwervende wolven, en zijn in veel gevallen weer terug naar Duitsland of doorgelopen naar België
In mijn blogpost : http://natuurfotografieanitasart.blogspot.com/2018/01/wolf-in-het-weerterbos.html schreef ik al dat wolf NAYA door het Weerterbos heeft gelopen. Wat zou het mooi geweest zijn als ik haar had gespot. Maar de kans om een wolf te zien in ons land is vooralsnog erg klein. Vanwege zijn goede schutkleur natuurlijk maar ook vanwege zijn natuurlijke angst voor mensen. Een gevestigde wolf leeft een teruggetrokken bestaan. Hij jaagt dan bijvoorbeeld op wilde zwijnen en reeën en laat zich in bewoonde gebieden maar weinig zien. Omgekeerd zijn wij ook bang voor de wolf, omdat hij de reputatie heeft mensen aan te vallen. Dat was vroeger ook zo, toen kinderen met de schaapskudde de hei op werden gestuurd. Maar de afgelopen eeuwen is het aantal wolvenaanvallen afgenomen door een andere landbouwcultuur, de afname van hondsdolheid en door een toename van wild als potentiële prooi. Dus mensen worden niet mee aangevallen.
Als je toch het geluk hebt een wolf te zien dan hoopt men dat je dat dan snel meldt, met een zo nauwkeurig mogelijke aanduiding van de locatie, op de website van expertisecentrum Wolven in Nederland.
De website van Wolven in nederland: https://www.wolveninnederland.nl/
Hier melden: https://www.wolveninnederland.nl/wolf-gezien
Hier vindt je de folder: 'Wolven in Nederland. Wat betekend dat voor u?'
En nog meer informatie over wolven en mensen vind je op deze website
Bekijk het dier in alle rust, probeer een foto of filmpje te maken en wees blij, niet veel mensen hebben wolven gezien.
- respecteer de wolf
- neem langzaam afstand
- houd eventueel de hond aan de lijn
- als de wolf te dichtbij komt, luid spreken en gebaren maken
- loop de wolf niet achterna
- voer de wolf niet
Hoe onderscheidt je een wolf van een hond:
(kaart van ARK)
Op de website onder het tabje wolvenkaart kun je kijken of er wolven bij jou in de buurt zitten:
Voor mijn regio Cranendocnk was dit het resultaat:
Dat is wolf NALA geweest die hier heeft gelopen.
Naast de wolf is ook de Goudjakhals in opmars in Europa. Ook al zo'n mooi dier.
Ik ben voorstander van de toelating van de wolf in ons land maar hij moet wel op afstand blijven. Als dat niet is moet er wel ingegrepen worden. Misschien is het goed om naar de ervaringen in Duitsland te kijken: in de Duitse deelstaat Nedersaksen hoort de wolf er al jaren helemaal bij. Zo'n 20 wolfroedels - met in totaal tussen de 200 tot 250 wolven - leven er intussen vlak over de grens. En het einde van hun groei in aantal is nog niet in zicht. Ze zijn hun leefgebied aan het uitbreiden en doen daarbij ook ons land aan. Steeds meer schapenhouders in de grensregio maken echter melding van hun dieren die door wolven worden gedood. Dat moet dan eerst bewezen worden door onderzoek. In Nedersaksen zijn zgn wolfsadviseurs in de regio actief om de boeren en burgers te informeren en waar nodig financieel te ondersteunen. Preventieve maatregelen tegen de wolf krijgen in Nedersaksen tachtig procent subsidie. Bijvoorbeeld op het plaatsen van hoge stroomhekken en de aanschaf van speciale kuddewaakhonden. Honden worden speciaal opgeleid om schaapskuddes te beschermen en verder is afrastering onder stroom op één meter hoogte meestal afdoende. Deze maatregelen blijken goed te werken.Veehouders die geen maatregelen hebben getroffen, komen doorgaans niet in aanmerking voor een schadevergoeding.
Ik hoop dat het de wolven gegund is om naar hun oorspronkelijke leefgebied terug te keren, dus ook naar ons land. En dat wij mensen verder kunnen kijken dan naar ons eigenbelang. Zodat we naast de bescherming van ons vee en het beperken van eventuele schade vooral maar bovenal dit mooie dier weer in ons hart en land kunnen toelatende wolven weer in ons hart kunnen toelaten en tevens ons vee kunnen beschermen en de schade kunnen beperken.
GESCHIEDENIS VD WOLF IN NEDERLAND
http://www.geologievannederland.nl/fossielen/zoogdier-beschrijvingen/wolf
Taxonomie: klasse: zoogdieren -orde: roofdieren - familie: hondachtigen - geslacht: Canis - soort: Canis Lupus
De wolf leeft zowel in gematigde als koude klimaten en is in staat om zich staande te houden in uiteenlopende biotopen, van toendra tot bos en van bergen tot steppe. De soort is verspreid over het hele noordelijk halfrond en ontbreekt alleen in tropische regenwouden en woestijnen. In dichtbevolkte gebieden is hij echter verdreven door de mens. Dit is te wijten aan zijn slechte reputatie, hoewel er slechts weinig gevallen bekend zijn van wolven die mensen doodden. Wel vergrijpen ze zich van tijd tot tijd aan vee. Tijdens de laatste ijstijd was de wolf een algemene verschijning op de mammoetsteppe, waar hij samen met de grottenhyena en de grottenleeuw tot de toppredatoren behoorde. In tegenstelling tot andere grote carnivoren, is de wolf aan het eind van de ijstijd 10.000 jaar geleden niet uitgestorven. Hij is zelfs niet uit ons land verdwenen: gedurende het gehele Holoceen kwam hij in Nederland voor. Pas in 1845 is de laatste wolf in ons land gedood.
De wolf is de grootste van de wilde hondachtigen. Wolven kunnen tot 160 cm lang worden en wel 80 kg wegen, hoewel het gemiddelde gewicht rond de 40 kg ligt. In het zuidelijke deel van het verspreidingsgebied zijn wolven veel kleiner dan in Arctische gebieden.
Wolven behoren tot de mesocarnivoren. Ze hebben geen gebit dat uitsluitend is aangepast aan een vleesdieet zoals hypercarnivoren (denk aan katachtigen), maar ook niet de afgeplatte kiezen van hypocarnivoren (zoals beren). Wel hebben ze het voor carnivoren typische scheurkiescomplex, dat bestaat uit een vergrote laatste premolaar in de bovenkaak en een vergrote eerste molaar in de onderkaak. Deze twee kiezen hebben scherpe kanten die als de bladen van een schaar langs elkaar snijden en waarmee eenvoudig vlees, taaie pezen en zelfs dunne botten doorgebeten kunnen worden. Om een zo groot mogelijke bijtkracht uit te kunnen oefenen luistert de positie van de scheurkiezen in de kaak zeer nauw. Hierbij spelen twee afwegingen een rol. Enerzijds moeten de kiezen zo dicht mogelijk bij het kaakgewricht zitten, zodat de kaakspieren zoveel mogelijk kracht op de kiezen kunnen overbrengen, anderzijds moeten ze zo ver vooraan zitten dat ze ver genoeg uiteen staan om zich bijvoorbeeld om een poot van een de prooi te kunnen klemmen. Het scheurkiescomplex zit mechanisch precies op de juiste plek, net achter het midden van de kaak - het is een wonderlijk staaltje ingenieurskunst van de natuur.
Uiteraard moet het voedsel eerst gepakt worden. Daarbij speelt, naast de langgerekte spitse snuit, ook de bouw van de poten een rol. Hondachtigen hebben over het algemeen lange poten en zijn meer gebouwd voor uithoudingsvermogen en langeafstandsachtervolgingen dan voor sluipen en korte sprints. Hun relatief stijve rug laat tijdens het lopen weinig beweging toe en voorkomt daarmee energieverlies. In tegenstelling tot de meeste katachtigen, beschikken honden niet over intrekbare klauwen. De poten van wolven zijn erg breed en met name geschikt om over sneeuw te rennen, waar hoefdieren in wegzakken. De ogen van een volwassen wolf hebben een typerende gele kleur.
Wolven kunnen zestien jaar oud worden. Ze jagen over het algemeen op prooien die groter zijn dan zijzelf, hoewel middelgrote en kleinere prooien als schapen en knaagdieren niet worden versmaad. Om grote hoefdieren zoals elanden en bizons te kunnen vangen, jagen wolven in groepen, roedels genaamd. Een roedel bestaat in principe uit wolven uit dezelfde familie: twee ouders met hun nakomelingen. Als een nakomeling een nieuwe roedel wil stichten, zal deze het territorium van de groep verlaten. De grootte van de groep lijkt afhankelijk te zijn van het prooidier dat het meest voorhanden is. Waar voornamelijk op herten gejaagd wordt, bestaat een groep uit niet meer dan zeven individuen. Waar wolven op elanden jagen, bestaan groepen uit vijftien tot twintig dieren. De elanden worden zolang achtervolgd tot ze uitgeput raken; ze zijn dan vrij gemakkelijk te overmeesteren. Tijdens de drijfjacht werken wolven in de jachtgroep als een gecoördineerde eenheid samen.
Wolven selecteren prooidieren die kwetsbaar zijn. Oudere, zeer jonge of kreupele dieren worden sneller aangevallen dan sterke, gezonde en zeer grote individuen. In een strenge winter met veel sneeuwval zijn de meeste prooidieren aanzienlijk kwetsbaarder, omdat ze minder goed in de diepe sneeuw uit de voeten kunnen en door voedselschaarste vaak zwakker zijn. Tijdens het late Pleistoceen jaagden wolven waarschijnlijk op poolhazen, rendieren en wisenten. Op veel fossiele botten zijn knaagsporen gevonden die aan wolven toegeschreven kunnen worden.
Geografische verspreiding
De wolf behoort tot de zoogdieren die zich zeer wijd verspreid hebben (samen met onder andere de huismuis, de bruine rat en de mens) en komt voor in noordelijk Azië, Europa en Noord-Amerika. Territoria van verschillende roedels overlappen elkaar niet en zijn gemiddeld 200 km² groot, al is dit zeer variabel. Als jonge wolven hun roedel verlaten, kunnen ze tot achthonderd kilometer in één richting afleggen voor ze hun eigen roedel beginnen. Dit heeft zeker bijgedragen aan hun enorme verspreiding. Hondachtigen kunnen overleven in de meest uiteenlopende omstandigheden. Wolven komen tegenwoordig voor in gebieden met een gematigd tot zeer koud klimaat. Fossiele wolven zijn zelfs gevonden rond de huidige poolcirkel, waar tijdens het Laat-Pleistoceen het landijs zich terugtrok.
Voorkomen in de tijd
De wolf was in Europa tijdens het Laat-Pleistoceen wijd verspreid en bereikte continentaal Noord-Amerika aan het einde van de laatste ijstijd, ongeveer 12.000 jaar geleden. Op de meeste continenten stierven de grote dieren aan het einde van het Pleistoceen uit. De wolf vormt hierop echter een uitzondering en is nog steeds een van de meest succesvolle hondachtigen op de wereld.
Evolutie
Directe verwanten zijn de andere soorten van het geslacht Canis, zoals de uitgestorven reuzenwolf (Canis diris), de coyote (Canis latrans) en de rode wolf (Canis rufus). Ons huisdier de hond (Canis lupus familiaris) stamt af van de wolf en vormt volgens veel wetenschappers een ondersoort.
Vindplaatsen in Nederland
Het eerste Pleistocene fossiel van een wolf uit Nederland was een onderkaak die in 1958 met een baggerschip uit de Westerschelde bij Ellewoutsdijk is opgezogen. Toch blijken fossielen vrij algemeen gevonden te worden, zowel tussen het materiaal uit de Noordzee als bij zandwinning uit zandzuigerijen. Andere fossielen zijn gevonden in de omgeving van Losser aan de Duitse grens, bij Haerst (nabij Zwolle), in de IJssel bij de zandwinning Havikerwaard (in de buurt van Dieren), op de Maasvlakte bij Rotterdam en in de uiterwaarden van de Nederrijn bij Elst. Ook de platvisvisserij in de Noordzee levert grote hoeveelheden wolvenfossielen op. Al met al is Nederland een van de belangrijkste vindplaatsen ter wereld van de Pleistocene wolf.
Een probleem bij de determinatie van wolven is dat ze soms moeilijk te onderscheiden zijn van Holocene resten van grote honden. Over het algemeen zijn de schedel en kaken van wolven veel forser dan die van honden en heeft de schedel een aantal specifieke kenmerken, maar het blijft lastig bij vondsten uit zandzuigerijen, waar Pleistoceen en Holoceen materiaal vaak door elkaar gevonden worden.
Een koolstofdatering van een dijbeen van een wolf opgevist uit de Eurogeul bewees dat de wolf inderdaad tijdens het Laat-Pleistoceen (omstreeks 48.000 jaar geleden) deel uitmaakte van de mammoetsteppefauna in West-Europa. Toch zien we dat ook in het Eurogeulmateriaal vermenging met Holocene elementen optreedt. Een ander opvallend fossiel dat hier is opgevist werd gedetermineerd als hond. Deze bovenkaak is ca. 8000 jaar oud, zodat duidelijk is dat hier al in het Vroeg-Holoceen honden rondliepen.
Terug in Nederland?
In Nederland is de laatste wilde wolf in 1845 geschoten. Sindsdien kwam de wolf in het wild niet meer bij ons voor. De laatste jaren verspreiden wolven zich echter vanuit Oost-Polen naar Duitsland en Frankrijk. Ze komen dichter bij Nederland. Dit laten beelden van een zogenaamde fotoval zien. Op een steenworp afstand van Nederland (bij Meppen en Nordhorn) werden hiermee twee wolven waargenomen. Omdat wolven honderden kilometers kunnen afleggen, is het niet ondenkbaar dat het dier uiteindelijk weer in Nederland terugkeert. De leefomstandigheden zijn gunstig, zelfs in het drukke Nederland. Wolven zijn namelijk in staat om ook in door de mens gedomineerde en ingerichte landschappen te leven. Voedsel is ook in ruime mate beschikbaar omdat de wolf op een breed scala aan prooidieren jaagt.
De terugkeer van de wolf in Nederland wordt toegejuicht door natuurorganisaties zoals ARK natuurontwikkeling, IVN en Natuurmonumenten. En met recht, want in onze fauna ontbreekt op dit moment een toppredator die voor een ecologisch evenwicht zorgt. Een voorbeeld van een nog niet optimaal ecologisch evenwicht is het natuurgebied De Oostvaarder plassen. Daar leeft nu een overvloed aan herten. Het grote aantal herten zorgt voor een sterk tekort aan voedsel, niet alleen voor de herten zelf, maar ook voor alle andere grazers. Met de komst van roofdieren in dit gebied, zoals wolven, zal het aantal herten sterk afnemen en komt er meer voedsel beschikbaar dat de dieren ook in een betere conditie zal brengen.
Een invasie van wolven zal er niet komen omdat er niet voldoende plaats in Nederland is. Wolvenroedels hebben namelijk een groot leefgebied nodig.
De wolf is welkom in ons land, dat blijkt ook uit de inspanningen van de Nederlandse politiek. Daar ligt een wetsvoorstel om de wolf een beschermde status te geven. Alle omstandigheden voor het leven van de wolf in Nederland zijn er al, nu de wolf nog.
Auteurs
Rémon Visser
Maaike van Schie
in 1592 geschreven: ‘In dezen
tijd waren in het land groote menigte wolven,
zulks dat men niet veilig op het lande konde
gaan.’ In de Navorscher werden verschillende
voorbeelden gegeven van vermeldingen van
wolven in de zeventiende en achttiende eeuw;
de meeste dieren waren in het oosten van het
land gesignaleerd.
Mooi pdf de wolf in map downloads:
normale, gezonde wolven vormen geen werkelijke bedreiging voor mensen
Oude sprookjes, gezegden, maar ook moderne strips, cartoons en films zijn dragers van een negatief wolfsbeeld.
Opvallend in de redenering van sommige zoölogen is dat zij niet of niet diep ingaan op de vraag waarom wolven, die toch aan het eind van de voedselketen staan, mensen niet zouden aanvallen. Waarom zouden mensen niet geschikt zijn als voedsel voor deze roofdieren? Mech (9, 293) stelt de vraag niet, hij plaatst mensen als vanzelfsprekend buiten de natuur. Anderen die de vraag wel stellen, geven als verklaring dat mensen zich niet als prooidieren gedragen. Zij vluchten niet weg, maar jagen zelf. Zij doen wolven vluchten door hun agressief gedrag (Rutter en Pimlott 27, 28; Frijlink 56).
Voordat mensen de wereld gingen domineren, kwamen wolven algemeen voor op het Noordelijke halfrond. Dit wijst er op dat zij een buitengewoon succesvol produkt van de evolutie zijn. Lange tijd stonden zij aan het einde van de voedselketen. Binnen enkele eeuwen werden zij door mensen bijna uitgeroeid. Terwijl zij vroeger in groten getale de open vlakten bevolkten, hebben de overgeblevenen zich nu teruggetrokken in voor mensen minder toegankelijke streken zoals bergen, wouden en arctische gebieden 1960
blz 73: Als wolven gedomesticeerd vee eten, kan het gebeuren dat zij daarbij gestoord worden en moeten wegvluchten voor mensen, zodat een half opgegeten koe of schaap achterblijft, wat de verkeerde indruk kan wekken dat wolven maar in het wilde weg zouden doden. Integendeel wolven eten in principe alles op; zij eten dan ook aas
Zoölogen schrijven hun boeken over wolven (mede) om vooroordelen over deze dieren te veranderen. Deze vooroordelen zijn dat wolven geboren doders zijn, agressief, wreed en bloeddorstig, dat zij het voedsel verspillen en prooidieren uitroeien. Op grond van veldon-
AST 19, 1 73
74derzoek kunnen zij aantonen, dat wolven het doden moeten leren, niet agressief zijn, niet uit moordlust doden maar alleen om aan voedsel te komen, niets verspillen maar in tegendeel alles opeten tenzij zij gestoord worden, en kwantitatief in evenwicht leven met hun prooidieren (Mech 188, Rutter en Pimlott 118, Frijlink 122, 123). En tenslotte zouden wolven niet gevaarlijk zijn voor mensen.
blz 75 en verder
Verschillende jagersvolken vereerden de wolf als voorouder. Deze positieve houding klinkt ook nog door in de legende van de stichters van Rome. Romulus en Remus, die te vondeling waren gelegd, werden gered door een wolvin die hen zoogde. Europese sprookjes waarin helpende dieren voorkomen, worden verondersteld af te stammen uit jagersculturen (Röhrich 72-74). Het wolfsbeeld was dus niet altijd zo negatief als vele wolvendeskundigen menen.
blz 77:
Wolven en mensen werden tot tegenstanders doordat wolven dieren grepen die mensen uitsluitend voor zichzelf bestemden. Mensen zagen de wolf als ‘dief’, ‘voleur par excellence’ en noemden hem ‘roofdier’
Conclusie
De stellingen ‘wolven doden wel mensen’ en ‘wolven doden geen mensen’ spreken elkaar niet tegen: zij behoren bij verschillende fasen in de ontwikkeling van de relatie tussen wolven en mensen. Het overwegend negatieve beeld van de boze wolf past bij die sterk expansieve menselijke samenleving waarin wolven uiteindelijk geen kant meer op konden en - in het nauw gedreven - soms reageerden met mensen als prooi te ervaren, zeker jonge kinderen die zich als zodanig gedroegen. Dit uit nood voortkomend gedrag van wolven was het onbedoelde gevolg van menselijk handelen. Mensen gevoed door angst en belemmerd door afnemende kennis van wolvengedrag
9 Bibikow (176 e.v.) noemt in 1988: Griekenland, Roemenië, Joegoslavië, Mongolië en de USSR.
AST 19, 1 93
reageerden hierop met het massaal doden van wolven.
Het positieve beeld van de goede wolf past bij de huidige samenleving waarbinnen zich geen wolven meer bevinden en waarin dieren bestuderende wetenschappen en bewegingen ter bescherming van dieren tot ontwikkeling zijn gekomen. Kennis over wolven neemt weer toe, vooral door veldwerk van ethologen en ecologen die wolvenroedels bestuderen in gebieden waar veel prooidieren maar vrijwel geen mensen zijn, wat doet denken aan een ver verleden toen wolven en mensen geen vijanden van elkaar waren en verhalen over goede wolven werden verteld.
En wat betreft ‘Roodkapje’: er bestaat in Nederland sinds kort een nieuwe versie voor kinderen, waarin Imme Dros de bekende gebeurtenissen beschrijft vanuit het perspectief van de wolf. Het dier is niet slecht, het verkeerde alleen maar in een moeilijke situatie. De wolf was de roedel die op weg was naar het Noorden kwijt geraakt. Graag wilde hij die inhalen maar hij had verschrikkelijke honger en zonder een goed maal kon hij niet aan de verre tocht beginnen. En toen kwam Roodkapje langs ... Het is nog wel niet het verhaal van de wolf die geen mensen doodt, waarnaar sommige wolven-biologen zo verlangen, maar het is wel een vertelling waaruit begrip spreekt voor de wolf
Geen opmerkingen:
Een reactie posten