De Vlinderstichting kijkt samen met Nature Today hoe 2018 was voor de vlinders. Hun conclusie was dat het voor de dagvlinders wel een bijzonder jaar was.
mooie vlinderkaart van ARK
Allereerst was het begin maart al erg warm en zonnig. Toen kwamen er al veel vlinders uit hun winterslaap en werden actief. Na half maart ging het echter plotseling vriezen. Veel mensen vreesden dat de vlinders dit niet zouden overleven. Maar wat velen niet weten is dat dit de zgn "vlinderoverwinteraars" zijn. Die zijn in de winter als vlinder aanwezig maar zijn dan in een winterslaap. Daardoor kunnen ze lage temperaturen overleven. Het betreft de citroenvlinder (is het meest gezien), de kleine vos, de dagpauwoog, de gehakkelde aurelia en de atalanta. Deze laatste doet geen winterslaap, maar kan de winter hier, als die niet al te streng is, wel overleven. Zij kunnen een paar graden vorst wel hebben. Wat ze doen is dan "in rust" gaan en beschutte plekken zoeken.
Anders is het met de vlinders die als pop overwinteren. Ook daarvan waren er al een aantal uitgekomen. Die zijn niet gebouwd om een koude periode te doorstaan. Maar ook die, zoals klein koolwitje, oranjetipje en bont zandoogje, waarvan men verwachtte dat ze waarschijnlijk deze temperaturen wel aan zouden kunnen.
Het voorjaar was warm en vochtig: ideale omstandigheden voor rupsen. Maar dat kwam niet alleen door het weer; er trokken ook veel vlinders ons land binnen vanuit oostelijke richting. Zo zijn er bv. veel grote koolwitjes uit het oosten meegelift met de oostenwind.
Dan was er nog de maand juni: de droogste juni ooit. Wat funest was voor graslanden en bermen. Die verdroogden en veel bloemen verdwenen. Er was te weinig nectar voor de vlinders in het buitengebied en in natuurgebieden, waardoor de vlinders elders op zoek gingen naar drinken. Normaal lessen vlinders hun dorst bij kleine poeltjes, maar die waren nergens meer te vinden. We zagen daardoor wel meer vlinders in onze eigen tuinen. Maar de hitte maakte ze sloom, waardoor ze minder planten konden bezoeken voor nectar.
Dat we meer vlinders in onze eigen tuinen zagen is voor ons wel leuk maar niet best. De vlinders zijn nu dus weggetrokken uit hun normale leefgebied. In onze tuinen staan niet de waardplanten (de voedselplanten van de rups) die ze nodig hebben voor de voortplanting, dus ze kunnen zich waarschijnlijk niet voortplanten.
Daar komt nog bij dat in hun leefgebied al hun waardplanten ook nog eens staan te verdrogen: de rupsen die daarvan moeten eten, gaan dus honger lijden.Conclusie: minder rupsen, die minder goed doorvoed de winter ingaan.
Eerdere droge zomers lieten een daling van minstens 30% zien. Ik ben heel benieuwd wat we dus in 2019 gaan zien. Dan pas zal goed duidelijk worden wat 2018 voor de rupsen werkelijk gedaan heeft.
Bij de tuintelling van 2018 werden er gemiddeld 8 vlinders geteld, terwijl dat er vorig jaar 15 waren. Ook het aantal soorten was lager: gemiddeld 3,5 per tuin, vorig jaar waren dit er nog twee keer zo veel.
De meeste vlinders in Nederland brengen de winter door als eitje, rups of pop. Een paar opportunisten brengen de winter door als vlinder: de kleine vos, de dagpauwoog, de gehakkelde aurelia en de citroenvlinder. In de vroege voorjaarszon zijn dit de eerste vlinders die zich laten zien. Dus het is ook nog even afwachten hoe ze de winter doorbrengen.
Een aantal vlinders had een enorm goed jaar en is veel meer gezien dan in andere jaren. Vooral het groot koolwitje en de eikenpage waren zeer talrijk en zijn erg veel gemeld. Jammer: de laatste heb ik niet gezien helaas.
Wat verder ook opvallend was, is dat er vlinders die normaal veel op de heide zitten in onze tuinen zijn waargenomen. Heide bloeit pas in augustus. Door de extreme droogte was er veel heide verdroogd, kwam niet in bloei en er was dus ook geen nectar voor de vlinders. Heidevlinders hebben zich aangepast aan die late bloeitijd, vliegen dus ook laat: pas in augustus september. Maar nu er geen nectar was te vinden op de heide trokken ze van de heidegebieden weg naar onze tuinen. Daar konden ze wel overleven maar zich niet voortplanten omdat de waardplanten daar ontbreken. Zonder nectar wordt er minder gevlogen, minder voortgeplant en komen er dus in de volgende generatie veel minder vlinders. De bekende heidevlinders zijn: heivlinder, kleine heivlinder, kommavlinder, kleine vos, boomblauwtje en atalanta. De kleine heivlinder komt nog maar op 1 plek in ons land voor. Staatsbosbeheer wil daarom met de Vlinderstichting bloeiende voorplanten in het leefgebied van deze zeldzaamheid gaan zorgen in de hoop dat ze zich toch zullen/kunnen voortplanten.
Wat het meeste opviel was dat de dagvlinders dit jaar vroeg vlogen. Soms wel 'n maand eerder dan normaal. Dus ze verdwenen ook eerder: al in mei ipv juni. Daarom werden ze ook minder geteld bij de vlindertelling in augustus (2e generatie) natuurlijk.
Meer over de vlindertellingen van augustus zie onderstaande links:
https://www.vlinderstichting.nl/vlindermee/resultaten
https://www.vlinderstichting.nl/actueel/nieuws/nieuwsbericht/weinig-vlinders-in-tuinvlinderteltiendaagse
Tijd voor een lijstje: de top 25 van de getelde tuinvlinders 2018:
- klein koolwitje 21.072x
- groot koolwitje 11.094x
- atalanta 7.781x
- kleine vos 6.277x
- klein geaderd witje 4.755x
- buxusmot 4.258x
- gamma-uil 4.022x
- boomblauwtje 3.238x
- bont zandoogje 2.689x
- distelvlinder 2.580x
- Muntvlinder 2.324x
- dagpauwoog 1.878x
- gehakkelde aurelia 1.648x
- kolibrievlinder 1.633x
- citroenvlinder 1.538x
- bruin zandoogje 1.140x
- icarusblauwtje 1.058x
- argusvlinder 497x
- oranje zandoogje 436x
- huismoeder 341x
- landkaartje 286x
- koninginnenpage 254x
- kleine vuurvlinder 235x
- groot dikkopje 153x
- koevinkje 143x
Mijn klein koolwitje:
maandag 21 mei 2018
Panbossen : mooie lentewandeling
Mijn landkaartje:
maandag 21 mei 2018
Panbossen : mooie lentewandeling
Mijn bont zandoogje:
maandag 23 april 2018
Bont zandoogje (Pararge aegeria)
Mijn zandoogje:
donderdag 16 augustus 2018
Rondje langs de Buulder AA bij De Kleine Bruggen
Mijn oranje zandoogje:
2 juli 2018
Wandeling bij Buulder AA bij Kleine Bruggen
Mijn atalanta:
30-06-2018 in mijntuin
Mijn klein geaderd witje:
vrijdag 14 juli 2017
Klein geaderd witje (Pieris Napi)
Mijn citroenvlinder:
donderdag 12 juli 2018
De schoonheid van de Buulder AA nabij RWZI Soerendonk
Mijn kleine vuurvlinder:
maandag 9 juli 2018
Wandeling nabij heidegebiedje Fabrieksstraat na heidebrand
Mijn icarusblauwtje:
zaterdag 26 mei 2018
Wandeling 24-05-2018 Buulder AA
Mijn dagpauwoog:
donderdag 12 juli 2018
Wandeling bij Buulder AA bij Kleine Bruggen
Mijn boomblauwtje:
rijdag 15 juni 2018
Boomblauwtje (Celastrina argiolus) in mijn tuin
Mijn groot dikkopje:
zaterdag 9 juni 2018
Op zoek naar vlinders en libellen bij Buulder AA
Mijn gehakkelde aurelia:
donderdag 7 juni 2018
Op zoek naar vlinders en libellen op de Looserplas
Mijn buxus mot: (dit is een nachtvlinder)
vrijdag 1 juni 2018
Buxusmot (Cydalima perspectalis) in de tuin
Een nieuwkomer die enkele jaren geleden nog niet eens voor kwam in ons land en nu al op plaats 6 staat! En de mot die ook mijn buxusstruiken heeft aangetast.
Een nieuwkomer die enkele jaren geleden nog niet eens voor kwam in ons land en nu al op plaats 6 staat! En de mot die ook mijn buxusstruiken heeft aangetast.
Ik zag ook nog vlinders die niet staan vermeld in de top 25: en enkele rupsen van nachtvlinders:
Mijn groentje: (lijkt op een blaadje dus je merkt m zelden op)
zondag 22 juli 2018
Keelven: De Zevenvennen route Someren : Schotse Hooglanders gezien
Mijn groentje: (lijkt op een blaadje dus je merkt m zelden op)
zondag 22 juli 2018
Keelven: De Zevenvennen route Someren : Schotse Hooglanders gezien
Mijn smaragd langsprietmot: (dit is n dagactieve nachtvlinder)
vrijdag 20 april 2018
RZIM Soerendonk: vroege lentewandeling:
Mijn geelbandlangsprietmot: (dagactieve nachtvlinder)
vrijdag 18 mei 2018
Op zoek naar jonge libellen langs de Buulder AA bij de Kleine Bruggen
Mijn Phegeavlinder:
maandag 18 juni 2018
Bloemen en insecten bij Kasteeltje Cranendonck
Mijn huismoeder: (dit is een nachtvlinder)
20-07-2018 in mijn tuin
Mijn bastaardsatijnvlinder: (dit is een nachtvlinder)
donderdag 12 juli 2018
Wandeling bij Buulder AA bij Kleine Bruggen
Mijn rups van de plakker: (ook een nachtvlinder)
maandag 28 mei 2018
Wandeling tussen de Looserplas en de Hoort in Budel Dorplein
Mijn groene rups van de agaatvlinder: (dit is een nachtvlinder)
zaterdag 10 maart 2018
Groene rups (van de agaatvlinder) in mijn tuin
Mijn rups van de sintjacobsvlinder: (is ook n nachtvlinder)
donderdag 12 juli 2018
Wandeling bij Buulder AA bij Kleine Bruggen
Mijn gevorkte sileneuil: 9ook een nachtvlinder)
14-06-2018 langs Buulder AA
Mijn rupsje van de daguil:
zaterdag 26 mei 2018
Wandeling 24-05-2018 Buulder AA
Mijn eikenprocessierupsen:(vlinder is een nachtvlinder)
31-05-2018 bosje Maarheeze
Mijn rupsen van de dagpauwoog:
donderdag 14 juni 2018
Keverdag bij de Kleine Bruggen
Een aardig gevarieerd gezelschap! Persoonlijk vind ik het landkaartje de allermooiste. En het Phegeavlindertje natuurlijk met haar prachtige kleuren!
De Vlinderstichting heeft ook al teruggeblikt op 2018 en vermeld dat het een jaar van uitersten was: heel goed voor sommige soorten, dramatisch slecht voor andere: haar conclusie:
het jaar van de koolwitjes
topjaar voor bosvlinders
bijna geen vlinders in de tuin door extreme droogte
grote afwezigheid trekvlinders
Koolwitjes: van het klein koolwitje, het bruin zandoogje en het zwartsprietdikkopje werden heel veel meldingen gedaan. Koolwitjes kunnen goed tegen warmte.
Bosvlinders: er werden veel kleine ijsvogelvlinders, grote weerschijnvlinders en keizersmantels gezien. Bij een hogere dichtheid aan vlinders is, wordt de drang om te gaan 'zwerven' groter. Ze gaan dan op zoek naar nieuwe gebieden om te leven. Dat is mooi. Er werden ook veel meer eikenpages gezien, die tevens een ander gedrag vertoonden: normaal leven ze hun hele leven hoog in de boom (en worden ze dus niet vaak gezien), maar nu was het vaak zo droog dat ze voor vocht en suikers naar beneden moesten komen. Daar konden wij ze dan zien.
Tuinvlinders: droogte, geen bloemen dus weinig tuinvlinders. M.n. de dagpauwoog en de kleine vos, die normaal gesproken veel gezien worden in de tuin werden weinig gezien. Mss dat ze al vroeg in zomerrust zijn gegaan om zichzelf te beschermen. Dan komen ze volgend voorjaar alsnog te voorschijn.
We mogen dus nu al voorzichtig concluderen dat het geen goed jaar was voor de vlinders. Of misschien nog wel redelijk voor de vlinders...maar niet voor de rupsen die nog de winter in moeten. We zullen in de loop van het komende jaar zeker nog meer horen over de tellingen van 2018, de constateringen en conclusies. En hoe we ervoor moeten zorgen dat de vlinderstand niet nog meer achteruitgaat en hoe we eea kunnen herstellen. In ieder geval blijft het erg belangrijk dat wij als vrijwilligers onze waarnemingen blijven doorgeven aan de de Vlinderstichting.
Met dank aan de Vlinderstichting en Nature today!
Wil je echt hele mooie dagvlinders zien, zie met mv natuurherstel weer terug wil zien te krijgen, kijk dan hier:
https://assets.vlinderstichting.nl/docs/1e4fb1f6-969e-43a9-b496-d26c41f87401.pdf
Wil je echt hele mooie dagvlinders zien, zie met mv natuurherstel weer terug wil zien te krijgen, kijk dan hier:
https://assets.vlinderstichting.nl/docs/1e4fb1f6-969e-43a9-b496-d26c41f87401.pdf
Geen opmerkingen:
Een reactie posten