Het was even lastig om er te komen, we moesten door Zuid Nijmegen heen, maar vonden uiteindelijk mbv de navigatie de Oude Kleefse Baan waar een parkeergelegenheid was. Deze weg is een oude Romeinse weg, de weg van Berg en Dal naar het plaatsje Wyler. Met druk verkeer en allerlei accomodaties aan beide kanten van de weg. Ook liggen aan weerszijden van deze weg de resten van een steen- en pottenbakkerij uit de Romeinse tijd. In de archeologische literatuur bekend onder de naam De Holdeurn.
Afbeelding google maps:
Het natuurgebied zou je wel de Nederlandse Stonehenge kunnen noemen haha. Het gebied ligt op een oude stuwwal, waar op natuurlijke wijze 3 afgeplatte heuvels zijn ontstaan. In vroeger tijden verjoegen de bewoners hier de boze geesten met rituelen en vierden zij de grote feesten Beltane, Samhain en Midzomernacht. De imposante stuwwal zorgt voor hoge bergen en diepe dalen die ik heb geprobeerd op mijn foto's vast te leggen.
De drie heuvels zijn gewijd aan de maan, de zon en de sterren. Met de duivel hebben zij niks van doen: de naam is waarschijnlijk een verbastering van Duffel, het gebied vlak over de grens in Duitsland waar de Duivelsberg op uitkijkt.
Wel loopt er een leylijn met een krachtig centrum dwars over de Duivelsberg en uit oude archieven kan worden opgemaakt dat op de meest krachtige plek tot het jaar 859 een heidense tempel heeft gestaan. Dat is lang geleden. Hoe dat toen ook alweer was lees je hier:
http://lokis-lair.clubs.nl/nieuws/detail/54577_bataafse-goden-en-godinnen
Leylijnen worden verklaard uit eigenschappen van de aarde, waarbij de mens bewust of onbewust bouwt op leylijnen, of bij voorkeur op knooppunten van leylijnen. Dat zouden dan magnetische banen zijn, energiebanen, of mystieke banen. Volgens de mensen die daarin geloven, zijn deze leylijnen niets anders dan kaarsrechte banen van energie, waar in een ver verleden christenen en anderen hun heiligdommen op bouwden: lijnen van 10 centimeter, maar ook van een meter breed. Bekend zijn in dit verband de lijnen tussen de staande stenen van Stonehenge, de Egyptische piramiden en de Drentse hunebedden. Dat zouden knooppunten zijn van zulke krachtlijnen.
Die tempel is er niet meer. Maar dit gebied staat te boek als toch wel een magisch gebied. Men beweert ook dat het er spookt. Verscholen tussen de bomen liggen twee bijna onvindbare zwarte waterpoelen, in de volksmond ‘heksenkolken’ genoemd. Hier werden vroeger heksen verdronken. Op de top van een van de drie heuvels werden heksen op de brandstapel gedood. Mensen die er gevoelig voor zijn merken dat ze worden gevolgd als ze door het bos lopen en menigeen heeft dingen vanuit zijn ooghoeken zien wegschieten. Ook Witte Wieven en nachtelijke lichtjes worden er veel gesignaleerd. Witte wieven zijn mistflarden of mistbanken maar in volksverhalen worden daarmee moerasvrouwtjes, feeën of elfen bedoeld. Misschien dan toch wel een duivelsbos. We zullen zien hoe de wandeling op ons overkomt. Op het moment dat we er liepen wisten we hier allemaal nog niets van.
Routekaartje google maps:
We dachten dat hier de wandelroute zou starten, bij het pannenkoekhuis "de Heksenberg" maar dat weggetje bracht ons tot een villa met afrastering en geen wandelroute. De uit hout gesneden heks was wel een echte blikvanger:
We liepen een stukje langs de drukke
doorgaande weg en vonden daar een ingang tot het bos:
Wat me hier naast de adembenemende schoonheid meteen opviel was de bijna "magische" stilte....er kwam een soort van "magische rust" over ons heen....
Een onverhard maar goed begaanbaar wandelpad slingerde mooi tussen de bomen door:
Sommige bomen stonden schots en scheef, op sommige plekken waren de eiken begroeid met klimop:
Het natuurgebied De Duivelsberg is een gebied met veel beboste heuvels, kleine weitjes en akkertjes. Op de zandkoppen groeien meestal dennen, elders lijkt de plantenwereld op die van zuid -Limburg. Eiken, opvallend door hun grillige vormen, beuken en berken zijn de boomsoorten die hier van nature voorkomen. Langs de wegen staan monumentale tamme kastanjes.
Op de Duivelsberg mag de natuur haar gang gaan. Schimmels, paddenstoelen en allerlei insecten eten graag dood hout en dat trekt weer spechten aan. Dit gemengd bos, de akkers, weilanden en moerasjes bieden een goed leefgebied voor verschillende plant- en diersoorten, vaak zeldzame. Zoals zeldzame planten als de Reuzenpaardestaart, de Zwarte rapunzel, Springzaad en de Hangende Zegge. De Kamsalamander, de Alpenwatersalamander, de hazelworm, verschillende marterachtigen en de gele kwikstaart en wilde zwijnen bijvoorbeeld, reeën, vossen, uilen en zeldzame roofvogels. Er wordt verwacht dat de wolf en het edelhert binnen enkele jaren in Nederland terugkeren.
Even een stukje oorlogs historie. Want de foto die nu komt betrfet een historische plek uit WOII.
De Duivelsberg is in september ’44 één van de strijdterreinen van operatie “Market Garden” geweest. Nu nog zijn stille getuigen van dit oorlogsgeweld te vinden in dit bos. Niet alleen is er oorlogsmateriaal zoals veldflessen, jerrycans of munitiekisten gevonden maar vooral ook loopgraven, herbouwde boerderijen of granaatsporen of kogelinslagen zijn nog steeds waarneembaar.
Maar ook ingekerfde namen in de basten van de eeuwenoude beuken, zoals oponderstaande foto te zien is:
Dat is het werk geweest van Canadese soldaten die tussen september 1944 en het geallieerde offensief naar de Rijn, begin 1945, met honderdduizenden in het Rijk van Nijmegen waren samengetrokken, zonder dat de Duitsers een goed beeld hadden van die enorme troepenopbouw. En dat ze er waren lieten die soldaten merken ook. Namen en initialen kerfden ze in de basten van de grote beukenbomen hier op de Duiversberg. En ook jaartallen en de Canadese vlag, bijvoorbeeld.
Deels ingezakte kuilen, waarvan je op het eerste gezicht denk: oh…een kuil.
Maar niet zomaar een kuil: het zijn restanten van oude schuttersputten. Dat zijn gegraven gaten waar militairen in lagen om vanuit te schieten. Die herinneren aan de felle strijd in het gebied toen de Amerikanen de strategisch gelegen Duivelsberg innamen. Want wie de heuvel naast de weg naar Kleef beheerst, beheerst het gebied. In Nijmegen werd op dat moment fel gevochten om de Waalbrug. Pogingen van de Duitsers om de Amerikanen weer van de heuveltop te verjagen mislukten. Aanval na aanval werd door de Amerikanen afgeslagen. Bij Beek werd de poort naar het Duitse Rijk opengezet.
Het veroveren van de heuvel, op 19 september 1944, kostte de
Amerikanen tien doden en zeven gewonden. Eenmaal boven, tijdens vijf dagen en
nachten van voortdurende Duitse aanvallen, sneuvelde nog maar één Amerikaan. En
dan ook nog door eigen vuur dat de commandant op de eigen stelling liet leggen
om de aanvallende Duitsers te verjagen.
Op onderstaande foto een Stuart M3 tank en Canadese soldaten:
Mooie link naar wat hier heeft plaatsgevonden https://www.geschiedenisgroesbeek.nl/oorlogsberg.htm
http://www.geologievannederland.nl/landschap/landschapsvormen/stuwwal#head4
En bij nader inzien moet ik toegeven dat er best wel spookachtige verschijningen tussenzitten.
https://www.geschiedenisgroesbeek.nl/duivelsberg4.htm:
Duivelsberg en Wylerberg
Inleiding
De Duivelsberg is een ca. 125 ha groot natuurreservaat gelegen op de stuwwal ten oosten van Nijmegen. In het oosten valt de grens van het gebied samen met de rijksgrens. In het noorden wordt het gebied begrensd door het dorp Beek en de Rijksstraatweg. In het westen begrenzen een aantal andere terreinen, merendeels particuliere bezittingen, het gebied. De belangrijkste hiervan is het Eversbos. In het zuiden wordt het reservaat begrensd door de Oude Kleefsebaan, de weg van Berg en Dal naar Wyler.
Geomorfologie en bodem
Circa 200.000 jaar geleden, ten tijde van de landijsbedekking van het Saalien, werden de rivierafzettingen door het dikke pak landijs schuin tot verticaal omhoog geperst, met het ontstaan van stuwwallen als gevolg. Door de bijna verticale gelaagdheid van de stuwwal ter plaatse van Ie Duivelsberg is hier verschillend bodemmateriaal op zeer korte afstand van elkaar te vinden: zand, grind, leem en lössleem. Bij het afsmelten van het landijs, bij het naderen van het interglaciaal, het Eernien, bezweek de stuwwalboog die bestond tussen de Brandenberg bij Kranenburg en de Eltenberg aan de zuidzijde van Montferland onder de druk van het smeltwatermeer tussen het landijs en de stuwwalboog. Een ware vloedgolf met een forse erosie was het resultaat. Zo zou de noordelijke steilrand van de stuwwal zijn ontstaan.
Het landschap
Het gebied bestaat voor een groot deel uit opgaand bos met hiertussen kleine agrarische enclaves. Het kan in hoofdlijnen als volgt worden ingedeeld:
Tabel. Oppervlakte (in hectare en %) per landschapstype (SBB 1987)
Terrein
|
Hectare
|
%
|
Loofbos
|
72,2
|
57,5
|
Naaldbos
|
26,1
|
21
|
Gras, akker
|
22,8
|
18,5
|
Gebouwen, wegen
|
3,8
|
3
|
Totaal
|
24,9
|
100
|
Van oudsher was het gebied versnipperd en was de agrarische activiteit in met name het westelijk gedeelte groter dan heden ten dage. In de omgeving van huize Wylerberg en tegen de zuid-hellingen van het Filosofendal waren door steilrandjes (graften) begrensde akkerlandjes in gebruik. Grote delen, vooral de steile hellingen, waren ook in gebruik als boomgaard in combinatie met beweiding. In de jaren zeventig zijn diverse akkers omgezet in graslanden. Op de voedselarme, drogere grindkoppen ten noorden van het Filosofendal en op een groot deel van het oostelijk plateau van de Duivelsberg bevond zich heide, die evenals de andere agrarische gronden extensief begraasd werd door vee.
Omstreeks 1800 kwam het gebied in handen van één eigenaar en werd er een bosbouwkundig beheer gevoerd. De heide werd beplant met Grove den en de rijkere gronden, vooral op de hellingen met eik en beuk. Tamme kastanjes werden alleen langs de lanen in het gebied geplant. Deze beplanting is nu nog in grote lijnen terug te vinden in de soortensamenstelling in het bos (zie tabel 2). We dienen ons dus te realiseren dat het nu dominante bosaspect eigenlijk iets is van de afgelopen 100 jaar, daarvoor was het een open, agrarisch gebied (zie foto van Villa Wylerberg met rondom vrij uitzicht, omstreeks 1925).
Vooral het aandeel tamme kastanje is deze eeuw duidelijk toegenomen: deze heeft zich later spontaan verder verspreid. Tot ongeveer 1935 werd bij het bosbouwkundig beheer een redelijk planmatig regime gevoerd, daarna trad door een gebrek aan financiële middelen een verwaarlozing in.
Tabel 2. Oppervlakte bos op de Wylerberg per hoofdboomsoort (SBB 1987).
Boomsoort
|
hectare
|
%
|
Grove Den
|
2.1
|
12
|
Fijnspar
|
0.1
|
3
|
Acacia
|
0,5
|
12
|
Berk
|
2.1
|
19
|
Eik
|
3.2
|
3
|
Amerikaanse Eik
|
0,5
|
8
|
Beuk
|
1.3
|
1
|
Salix sp.
|
0.1
|
39
|
Tamme Kastanje
|
6.7
|
1
|
Totaal
|
17
|
98
|
Waterhuishouding
In 96% van het gebied bevindt het grondwater zich diep onder de oppervlakte, waardoor de plantengroei dus afhankelijk is van het hangwater. Drie procent van de oppervlakte is nal (Grondwatertrap VII), de rest zit in de (overgangs-)grondwatertrappen IV en V. Voor de hydrologie van het gebied zijn vooral de door stuwing scheefgestelde kleilagen in de ondergrond van groot belang. Deze zeer slecht doorlatende klei vormt plaatselijk een barrière voor het omlaagzakkende grondwater. Dit water wordt hierdoor gedwongen door het zand- en lösspakket zijwaarts af te stromen. Op plaatsen waar deze kleilagen in dalen en kommen worden aangesneden komt dit grondwater in de vorm van kwel en bronnen aan de oppervlakte.
Dit water heeft in ieder geval ten dele een plaatselijke herkomst. Gezien het feit dat zelfs in heel droge zomers de genoemde bronnen niet droogvallen, lijkt het waarschijnlijk dat er continu voeding door grondwater plaatsvindt: het bekken van Groesbeek zou hiervoor in ieder geval vroeger een belangrijke brongebied kunnen zijn geweest. Nadere gegevens hiervoor ontbreken echter.
Menselijke invloeden
Omstreeks 1920 kwam het gebied grotendeels als erfdeel uit het vermogen van het Kleefse geslacht Hibi in bezit van mevrouw Schuster-Hibi. De villa Wylerberg werd in 1921-24 in opdracht van de Weimar Republiek gebouwd voor mevrouw Schuster-Hibi Deze opdracht kan als een compensatie worden beschouwd van het verlies dat haar man leed door de confiscatie van zijn fabrieken in Lotharingen ten gevolge van het Vlecksverdrag tussen Duitsland en Frankrijk uit 1919 Zo was dit gebouw dus een direct gevolg van de eerste wereldoorlog Ook in de tweede Wereldoorlog heeft het gebied en ook de villa Wylerberg zwaar te lijden gehad van de strijd in mei 1940 lagen Duitse eenheden verborgen op de Duivelsberg en in de winter van 1944/45 ging de frontlinie diverse keren heen en weet over de Duivelsberg.
Vooral in het oostelijk deel van de Duivelsberg zijn hiervan nog sporen in het terrein te zien. Het bos werd nadien vooral gehavend bij het naderen van de grenscorrectie in 1949 veel oude bomen werden toen met name in het Filosofendal gekapt. Na de annexatie in 1949 werd het officiële grensverdrag in 1963 geëffectueerd. Hierbij werd het geannexeerde gebied verkleind. Vooral agrarische gronden werden weer aan Duitsland teruggegeven. Het natuur- en cultuurhistorisch mooiste deel bleef echter in Nederlandse handen. En zo is de (villa) Wylerberg nauw verbonden met de beide wereldoorlogen.
Het gebied is nu grotendeels toegankelijk door middel van wegen en paden
HEKSENDANS
Aan de voet van de Duivelsberg ligt een drietal donkere poelen. Nog niet zo lang geleden zou je ze ongezien gepasseerd zijn want ze liggen een eind van het pad af. Hoge bomen bogen zich eroverheen en spiegelden hun kronkelende takken in het zwarte wateroppervlak. Dikke lagen gevallen blad en modder hadden zich in de poelen verzameld en het onkruid tierde welig aan de oevers. Totdat Staatsbosbeheer besloot de natuur te herstellen. De bomen werden gekapt, het onkruid geschoffeld en de modder werd uit de poelen geschept en verspreid over de omliggende bosgrond.
Het prozaïsche verhaal wil dat de poelen door mensenhanden zijn gegraven. Volgens het nieuw geplaatste bordje van Staatsbosbeheer uit behoefte aan leem voor potten of dakpannen. Niet duidelijk is of dat gebeurd is in de 19e eeuw, tijdens de Middeleeuwen of al in de Romeinse tijd of nog eerder.
Er zijn echter ook andere verhalen in omloop over dit gebied. Duistere verhalen. Niet voor niets heet de plek ‘de Heksendans’. En er sluimerde meer onder het wateroppervlak dan modder alleen. En iets is gewekt en losgelaten in de wereld. En het heeft honger…..
https://nl.wikipedia.org/wiki/Rijk_van_Nijmegen
https://www.synbiosys.alterra.nl/natura2000/documenten/gebieden/067/067_ak_Gelderse%20Poort_juni%202007.pdf
http://www.geldersepoort.net/publicaties/habitatrapport.pdf
https://nl.wikipedia.org/wiki/Rijk_van_Nijmegen
http://www.duivelsberg.nl/pdfs/9d0cf8_2013_10_31_Duivelsberg_placemet_2013.pdf :
https://www.plaatsengids.nl/wyler pas voor de verboden strook smolenhoek
http://vogelwerkgroepnijmegen.nl/gebieden/de-stuwwal/duivelsberg-en-wylerberg/
Geschiedenis
De heuvel behoorde tot 1949 tot het Duitse dorpje Wyler in de gemeente Kranenburg. De Duitse naam Wylerberg is afgeleid van de naam van dit dorp. Vanaf de berg heeft men een goed uitzicht over de "De Duffelt", de Duitse streek tussen Nijmegen en Kleef. De naam Duivelsberg zou afgeleid zijn van Duffelsberg.
In de middeleeuwen lag op de heuvel de burcht Mergelp.
In de Tweede Wereldoorlog streden Amerikaanse luchtlandingstroepen voor het bezit en het behoud van heuvel 75.9 tijdens de Operatie Market Garden
Na de Tweede Wereldoorlog behoorde de Duivelsberg tot de vele kleine gebieden die Nederland op 23 april 1949 ten koste van Duitsland annexeerde. In tegenstelling tot de andere gebieden werd de Duivelsberg op 1 augustus 1963 niet teruggegeven aan Duitsland, maar bleef het Nederlands grondbezit. De politicus Marinus van der Goes van Naters – woonachtig in het nabijgelegen Nijmegen – zou er tijdens de onderhandelingen met Duitsland bij de betrokken politici op hebben aangedrongen om het natuurgebied Nederlands te laten blijven.[1] Onderaan de heuvel ligt het Wijlermeer, dat deels tot het voor Nederland behouden gebied behoort.[2]
De Duivelsberg behoorde, via vererving, vanaf 1906 toe aan Marie Schuster-Hiby, die op de heuvel tussen 1921 en 1924 een expressionistische villa liet bouwen naar ontwerp van de Duitse architect Otto Bartning. In 1965 verkocht de familie Schuster-Hiby de villa aan de Staat der Nederlanden. Sinds 1985 is Huis Wylerberg een als rijksmonument beschermd gebouw, waarin natuurbeschermingsorganisaties zijn gevestigd. Nabij de top van de Duivelsberg is een gelijknamig pannenkoekenrestaurant gevestigd.
Hier volgt een kort relaas over 'De Duivelsberg' (ook wel bekend als Heuvel 75.9) tijdens Operatie Market Garden. Zoals u weet begon Operatie Market Garden op Zondag 17 September 1944, tijdens deze operatie werd op deze plek hard gevochten en veranderde 'De Duivelsberg' verschillende keren van bezetter, deze berg was van strategisch belang i.v.m. het behoud van de Waalbruggen in Nijmegen, wilt u meer over Heuvel 75.9 klik dan op deze link.
https://www.geschiedenisgroesbeek.nl/duivelsberg.htm
In de herfst vallen de rijpe bolsters naar beneden en kun je er tamme kastanjes verzamelen.
https://www.theghosthunter.nl/duivelsberg.htm
geestverhalen
De heuvelrug is ontstaan in de derde ijstijd (de Riss-ijstijd), toen machtige gletsjers de afzettingen van Rijn en Maas hoog opstuwden. In een latere ijstijd, die 20.000 jaar geleden eindigde, werden door smeltwater diepe dalen uitgeslepen en plaatselijk dikke lösslagen afgezet. Het mooiste voorbeeld van zo'n smeltwaterdal vormt het Filosofendal, met zijn steile hellingens/marie-schuster/de-duivelsberg.php
De Romeinen
In de omgeving zijn urnenvelden uit de IJzertijd en Romeinse grafvelden gevonden. De vele tamme kastanjes in het bos zijn afstammelingen van de bomen die hier eens door de Romeinen zijn aangeplant voor de voedselvoorziening. In de lagere delen van het bos zijn resten gevonden van leemputten en kleiovens uit de Romeinse tijd.
Een heilig bos
De Duivelsberg is voor onze voorouders een heilig bos is geweest. In de dorpjes Beek-Ubbergen en Berg en Dal liggen twee heuvels met de naam Maanberg en Sterrenberg en het is waarschijnlijk dat een van de heuvels in het bos ooit de Zonneberg is geweest. Na de kerstening heeft deze heilige plek de naam Duivelsberg gekregen en nog veel later is deze naam toegeschreven aan de grootste van de twee motte-heuvels. De oorspronkelijke Duivelsberg of Zonneberg is vermoedelijk een heuvel die vlakbij het pannenkoekenrestaurant de 'Heksendans' in Berg en Dal in het bos ligt. Deze heuvel is zichtbaar kunstmatig opgehoogd en er achter is een vlakke, open plek aangelegd. Deze open plek is vanaf het pad goed te bereiken en tegenwoordig staat er een enorme beuk in het midden. Het is een prachtige plek waarvan de kracht en de heiligheid nog steeds voelbaar aanwezig is. Verschillende sjamanistische en paganistische groepen gebruiken deze oude heilige plek nog steeds voor hun rituelen en feesten.
Middeleeuwen
Het opvallendste archeologische monument van de Duivelsberg zijn de overblijfselen van een motte burcht uit de 11e eeuw. Deze burcht is vermoedelijk in 1012 door Graaf Balderik en zijn vrouw Adele gebouwd op de rand van de Stuwwal met uitzicht over de uiterwaarden van de Waal. Erg lang heeft dit onstuimige echtpaar echter niet van hun burcht kunnen genieten aangezien ze tot ballingschap zijn veroordeeld nadat Graaf Balderik zijn aartsvijand Graaf Wichma met list en bedrog in een hinderlaag heeft gelokt en vermoord. Zijn echtgenote Adele moest hem in ballingschap volgen. Zij was zelf trouwens ook geen lieverdje aangezien ze in 995 haar eigen zuster liet vergiftigen vanwege een ruzie over de erfenis.
https://www.staatsbosbeheer.nl/Natuurgebieden/rijk-van-nijmegen/Bezienswaardigheden/motte-mergelpe
leuk artikel over deze motte https://youtu.be/vnb77iXdMiY
eind vh filmpje tekst overnemen
sterke verhalen:https://youtu.be/BfuxiX9fKf0
De 20e eeuw: Der Teufelsberg --> De Duivelsberg
De Teufelsberg behoorde vanaf 1906 toe aan Marie Schuster-Hiby, die het van haar moeder erfde. In de vooroorlogse jaren kwam het toerisme in Berg en Dal al behoorlijk tot ontwikkeling. Wandelend door de bossen (met of zonder gids) werd daarbij de grens gemakkelijk gepasseerd. Bij Der Teufelsberg kon dan iets gedronken worden én een ansichtkaart gepost worden. Met Duitse postzegel en stempels. Voor die tijd vele malen bijzonderder dan tegenwoordig. De spreuk aangebracht op een balk bij de ingang, "Geh ein und aus, bleib treu am haus" heeft menig vakantieverhaal gesierd. De overwoekerde balk is in 2010 weer zichtbaar geworden.
De oude herberg ligt midden in het huidige prachtige natuurreservaat de Duivelsberg. Het oorspronkelijke boerderijtje (en later herberg) met haar rood, groen en wit gekleurde luiken is in de aankleding buiten en van binnen helemaal in Oudhollandse stijl.
Tijdens de tweede Wereldoorlog heeft het gebied zwaar te lijden gehad van de strijd. In mei 1940 lagen Duitse eenheden verborgen op de Duivelsberg en in de winter van 1944/45 ging de frontlinie diverse keren heen en weer over de Duivelsberg.
Na de oorlog is het gebied van mevrouw Schuster in eerste instantie Duits grondgebied gebleven. Na enkele jaren heeft er een grenscorrectie plaatsgevonden in ruil met een stukje Nederland bij Elten. Vanaf dat moment start het stukje Nederlandse geschiedenis van De Duivelsberg.
Bron: http://www.duivelsberg.nl/site.html
We kennen de Duivelsberg nu als favoriet wandelgebied met een zeer geliefde pannenkoekrestaurant, dat gerund wordt door Johannes van den Bent. Je bent er zeven dagen per week welkom. Jaarlijks is hier o.a. het Vertelfestival voor ieder die van mythe en sprookjes houdt.
Arrangement met de Wylerbergkring Een heiden gaat haar eigen weg
aldus: http://www.wylerbergkring.eu/pages/marie-schuster/de-duivelsberg.php
http://wandelroutes.maakjeroute.nl/wandelen.in/berg.en.dal/wandeling.html?wandeling=duivelsberg_filosofendal#detailkaart
http://wandelroutes.maakjeroute.nl/wandelen.in/berg.en.dal/wandeling.html
N70 natuurroute in Berg en Dal: de spectaculairste wandeling in Nederlan
N70 natuurroute in Berg en Dal: de spectaculairste wandeling in Nederlan
Wandelen in Berg en Dal
Op een mooie lentedag stapte ik in de auto naar Berg en Dal. Deze jonge gemeente is een fusie van de vroegere gemeenten Groesbeek, Ubbergen en Millingen aan de Rijn en bestaat uit 12 dorpen. Hier vind je een gevarieerd landschap van de uiterwaarden van de Waal, naar prachtige polders en de imposante stuwwal die zorgt voor hoge bergen en diepe dalen (voor Nederlandse begrippen
Een walhalla voor de wandelaar dus, met zoveel variatie.
N70 wandelen
De N70 heeft 6 verschillende startpunten verspreid over de route, zo kun je zelf bepalen waar jij wilt starten en eindigen. Mijn wandelweekend start in Beek-Ubbergen, waar ik bij Hotel-restaurant ’t Spijker eerst geniet van een lekker kopje koffie. Vanaf hier is het even zoeken naar de route, maar zodra ik de eerste markering (paaltje met donkergroene kop of groene band rond lantaarnpaal) heb gevonden ga ik op pad.
De N70 wandelroute heeft zijn naam te danken aan het natuurbeschermingsjaar 1970. Al ruim 48 jaar genieten jong en oud van deze unieke wandeling over 8 bergen. Het is dus niet wandelen langs een provinciale weg, wat ik dacht toen ik voor het eerst de naam van de wandelroute hoorde 😉.
Al snel laat ik de bebouwde kom van Beek-Ubbergen achter me en wandel het Keteldal in richting een historische richtingaanwijzer met de tekst “Laat vriendschap helen, wat grenzen delen.” Vroeger lag hier de grens tussen Duitsland en Nederland. Na de oorlog vond een grenscorrectie plaats, waardoor de grens hier twee kilometer opschoof. De richtingaanwijzer is blijven staan.
mijsjes n70 wandelen berg en dal
Afwisselende wandeling
Eenklimmetje volgt, waarna ik verrast word met een prachtige vallei met vlechtheggen, ook wel Tunen genoemd. Deze tunen zorgden vroeger voor dat wilde dieren en vee niet in de akkers kwamen.
De route stijgt en daalt. Links en rechts van het pad fleuren de bloemen het bos op. Vlinders fladderen rond en een hommel vliegt een stukje met me mee. Regelmatig kom ik andere wandelaars tegen en trailrunners. Het is duidelijk dat dit een geliefd stuk natuur is.
Na de Kleverberg daalt het pad af naar de Filosofenbeek. Dan volgt een pittige klim, de Duivelsberg op. Halverwege is van een boomstronk een stoeltje gemaakt. De tekst “Rust wat” is aanlokkelijk, maar toch wandel ik door. Boven op de Duivelsberg stond vroeger de burcht Mergelpe. Nu zijn er alleen nog twee heuvels te zien. Ik beklim eerst de hoogste heuvel en tevens het hoogste punt van deze wandeling. Boven aangekomen belemmeren de bomen het uitzicht en zie ik dat het uitzicht vanaf de andere heuvel veel spectaculairder moet zijn. Ik wandel naar de lagere heuvel, waar vroeger de voorburcht gestaan heeft. Hier heb je een prachtig uitzicht over de lagergelegen polders en het Wylerbergmeer.
Pannenkoeken eten op de Duivelsberg
Het wandelen maakt hongerig, toen ik de berg opwandelde rook ik al pannenkoeken en iets verderop de route zie ik het Pannenkoekenrestaurant De Duivelsberg. Het is druk op het terras op deze mooie zaterdag, maar gelukkig is binnen nog een tafeltje vrij. De oude boerderij met rood, groen, wit gekleurde luikjes, geblokte tafelkleedjes en oude foto’s aan de muur brengen je terug in grootmoeders tijd. De kaart met een enorme keuze aan pannenkoeken, maar ook broodjes, uitsmijters e.d. maakt het lastig kiezen. Uiteindelijk besluit ik voor de maandelijkse Topper, waar je 0,50 euro extra betaald, dat het restaurant verdubbeld voor het goede doel.
De pannenkoek geeft nieuwe energie. Dus snel weer op pad, ik heb nog wat kilometers en hoogtemeters te gaan!
http://www.adlansink.nl/?p=3739
Pannenkoekenrestaurant De Duivelsberg
https://www.omroepgelderland.nl/nieuws/2125189/Oude-schuttersputten-en-ingekerfde-bomen-sporen-van-de-strijd-om-de-Duivelsberg
foto 5648
‘We hebben een wezel’
De route gaat over mooie bospaden. De lente is volop uitgebarsten en het jonge groen is bijna oogverblindend. Op het pad staat een groep kinderen gebogen te kijken. ‘We hebben een wezel!’ roept één van de kinderen. ‘Een wezel?’ vraag ik. ‘Ja, een wezel. Hij is wel dood hoor’. Nieuwsgierig kom ik ook even kijken. Daar houdt de gids van deze groep kinderen in haar handen een wezel vast. Ik dacht dat deze dieren veel groter zouden zijn. Zo zie je maar, je leert iedere dag weer wat! Het groepje gaat een mooi plekje zoeken om de wezel te begraven en ik wandel rustig verder.
Bergen en dalen wisselen elkaar in hoog tempo af. Het ene moment wandel je in het bos, om daarna de rand op te zoeken en weer getrakteerd te worden op een mooi doorkijkje of wandeling door de velden.
De vele uitzichten gaan niet vervelen
Het uitzichtpunt op de Wolfsheuvel is het extra klimmetje meer dan waard! Je kijkt uit over het Oliemolendal. In de In de verte ligt Persingen, dat volgens de verhalen het kleinste dorpje van Nederland is, met daarachter de contouren van de Veluwezoom.
De bossen maken plaats voor het Hengstdal, tegen Nijmegen aan. Bij restaurant Tante Koosje strijk ik neer voor een welverdiende rustpauze. Met een mooi glas wijn geniet ik van de gezellige inrichting.
Ook hierna blijft het klimmen en dalen door de bossen. Tot ik bij de Elyzeese Velden kom. Hier maken de bossen ruimte voor uitgestrekte weilanden met vlechtheggen. De route volgt even de bosrand, om niet veel later de Elyzeese Velden, die vol staan met paardenbloemen, te kruisen.
Berg en Dal wandelen Doorkijkje op kerkje natuurwandelroute N70
Elyzeese velden N70 Wandeling Bruggetje Beek N70 natuurroute Berg en Dal
Prachtige finale
Het laatste stuk gaat weer door het bos, waar ik afdaal naar het Kastanjedal met een helder beekje. Zou hier de naam Beek vandaan komen? Het beekje komt uit bij een waterrad. Hier stond vroeger een watermolen. Voor het waterrad zit een wasvrouwtje op haar knieën, zij herinnert aan het wasserijverleden van het dorp Beek.
Na 16 kilometer klimmen en dalen, genieten van de bossen, doorkijkjes en uitzichten ben ik terug in Beek. Wat een geweldige afwisselende en spectaculaire wandeling is de N70. Heb jij hem nog niet gewandeld? Dan verdient hij zeker een plekje op je lijst met nog te maken wandelingen.
Ik heb zoveel foto’s gemaakt dat ik ze onmogelijk hier allemaal kon plaatsen. Wil je alle foto’s van N70 Natuurroute zien? Kijk dan dit filmpje.
Praktische informatie
Wandelroute: N-70 Natuurroute Berg en Dal (download brochure en GPS-track)
Afstand: 16 km
Startpunt: Hotel Restaurant ’t Spijker Rijksstraatweg 191, Beek-Ubbergen
Bereikbaarheid Parkeren langs de straat of per bus vanuit Nijmegen
Honden: Toegestaan
#Wandelroute in het kort
De heuvels rondom Berg en Dal zijn begroeid met gemengd loofbos; je kunt er heerlijk door heen wandelen.
Als sinds de Romeinen naar ons land kwamen, werden er in de omgeving van Nijmegen dakpannen gebakken. Een monument langs de wandelroute herinnert aan deze industrie.
Midden in het bos bij Berg en Dal staat een wegwijzer om de weg te wijzen naar de Duivelsberg en Berg en Dal.
In het Filosofendal is nog een oud graftenlandschap te vinden. Graften werden vroeger gebruikt om steile hellingen geschikt te maken voor de landbouw.
Je komt door het Filosofendal. Het landschap doet hier met zijn steile weiden haast buitenlands aan.
De Bossen op de Duivelsberg worden afgewisseld met verschillende kleinschalige landbouwpercelen. Samen met de hellingen, die op de Duivelsberg voorkomen, geeft dit een prachtig landschap om doorheen te wandelen.
#Overzichtskaartje
#Samenvatting
Beginpunt: Knooppunt Kleefsebaan
Eindpunt: Knooppunt Kleefsebaan
Lengte: 4,6 (km)
Aantal bezienswaardigheden: 27
Parkeren:
Parkeerplaats Kleefsebaan
Oude Kleefsebaan
6572 AZ BERG EN DAL
Openbaar vervoer:
Geen gevonden
Horeca:
Pannenkoekenhuis de Duivelsberg
Links:
Deze wandeling in tegengestelde richting
Print deze wandeling
Deze route op je mobiel wandelen
Detailkaart bij deze wandeling
Bekijk deze wandelroute op Google Earth
Download de wandelroute op je GPS (GPX)
Deze route als lijst met coördinaten
Knooppunt Kleefsebaan
#Knooppunt Kleefsebaan
Om wandelaars die starten op de parkeerplaats aan de Kleefsebaan aan te sluiten op het wandelproject is een knooppunt nodig. Dat vind je op deze locatie.
Route:
Neem het pad dat in noordelijke richting de heuvel omhoog loopt. (Dit is het linker pad als je op de splitsing gaat staan met je rug naar de parkeerplaats.) Het pad is gemarkeerd met gele paaltjes.
Loop door tot het pad door een goot (holle weg) loopt.
Holle weg
#Holle weg
In de ijstijden spoelde er hier door erosie met regenwater diepe dalen uit.
De karren uit de vorige eeuw maakten gebruik van deze uitgeslepen dalen om door het gebied te trekken. Zo ook dit pad met de steile zijkanten, die voor het transport van goederen is gebruikt. We noemen dit een holle weg.
Op de vochtige zijkanten kun je soms bijzondere mossen vinden.
Route:
Loop door tot je bovenaan, vlak voordat je het autopad kruist op een splitsing van bospaadjes staat.
Gemengd loofbos
#Gemengd loofbos
De Duivelsberg is voor een groot deel begroeid met Beukenbos. Hier is een gemengd loofbos te vinden, allerlei soorten loofbomen groeien op deze plek door elkaar. Ook zijn de bomen niet allemaal even oud; jongere boompjes staan op open plekken tussen oudere exemplaren. Dit bos is dus een eind op weg om een natuurlijk loofbos te worden.
Route:
Neem het bospad dat richting het autopad door het bos loopt.
Sla op de autoweg links af en volg dehet autopad tot bij de bosrand.
Neem hier het kleine wandelpad dat langs de rand van het landbouwperceel loopt.
Loop door tot je links een goed uitzicht over de velden hebt.
Uitzicht over het dal.
#Uitzicht over het dal.
Tijdens de wandelingen over de Duivelsberg en omgeving kun je telkens verrast worden door prachtige uitzichten over het golvende heuvelland.
Ook de toeristen weten de Duivelsberg te waarderen als vakantiegebied. Ze verblijven graag op de camping, die je in de verte ziet liggen.
Route:
Blijf het paadje langs de rand van het landbouwperceel volgen tot je links bovenaan de heuvel een monument (merkwaardige zuil) ziet staan.
Monument dakpannenfabriek
#Monument dakpannenfabriek
Dat hier rond de Duivelsberg al vele jaren dakpannen geproduceerd worden op industriële schaal gedenkt dit monument. De grondstoffen, een mengsel van leem en klei liggen rond de Duivelsberg voor het oprapen. Al in de Romeinse tijd was hier daarom een dakpannen industrie te vinden. Romeinse dakpannen werden voorzien van een stempel door de fabriek waar ze gemaakt werden. Met bodemvondsten is het bestaan van deze industrie dus aan te tonen. Het produceren van dakpannen op deze wijze heeft geduurd tot rond 1900, toen er nieuwe productie methoden kwamen.
Route:
Blijf het pad volgen.
Rechtdoor bij een splitsing met een pad naar links.
Loop door tot je de beek overgestoken bent en links van het pad een wegwijzer staat.
Wegwijzer
#Wegwijzer
Deze wegwijzer staat vlak bij een beekje dat naar benden richting de Waal stroomt. Hij wijst wandelaars al vele jaren de weg richting Berg en Dal en naar de Duivelsberg.
Route:
Loop vanaf de wegwijzer de trapjes omhoog (zonder de beek over te steken).
Sta bovenaan het trapje rechts af en volg het paadje tot je een groter pad kruist bij een landbouwperceel en een boerderijtje.
Boerderij Filosofendal
#Boerderij Filosofendal
Boven aan in het Filosofendal vind je deze witte boerderij. Hij is thans in gebruik als vakantie woning. Wie weet iets over de geschiedenis van deze oude hofstede?
Route:
Neem het pad dat door het Filosofendal naar beneden loopt.
Loop door tot je links van het pad een goed zicht hebt op de steile hellingen van het Filosofendal.
Graftenlandschap
#Graftenlandschap
kijk eens naar deze helling naast het pad. Daar zie je twee richels lopen, de graften. Waar hellingen te steil waren om te gebruiken voor de landbouw werden zogenaamde graften aangelegd. De landbouwgrond werd in de loop van de tijd vlakker gemaakt, terwijl er tussen de percelen steile hellingen voorkomen die begroeid zijn met struiken om de helling vast te houden.
Route:
Loop door tot je aan het einde van de akker in de bosrand op een dubbele Y-splitsing uitkomt.
Filosofendal
#Filosofendal
Op de kaart staat de naam Filosofendal en onze vriend Google had hierover geen nadere informatie. Weet iemand waar dit dal deze naam gekregen heeft?
Route:
Volg het pad door het Filosofendal naar beneden het bos in en sla meteen links af op de Y-splitsing.
Volg het kleine paadje de helling omhoog en sla links af op de splitsing bij de haarspeldbocht.
Loop door tot je op een weiland staat.
Weiland in het Filosofendal
#Weiland in het Filosofendal
Heb je de prachtig uitgegroeide bomen gezien op dit weiland in het Filosofendal? Als je een boom de ruimte geeft om uit te groeien, kun je vooral in de winter zien hoe deze zich heel regelmatig zich vertakt. De vertekking is kenmerkend voor de soort.
Door schade bij ijzel, breken er soms takken uit. Die worden niet weer vervangen. Het blijven onregelmatigheden. Het is dus niet altijd de mens die schade aan de natuur veroorzaakt.
Route:
Blijf het paadje volgen de heuvel omhoog.
Loop door tot je op een splitsing van paden komt.
Knooppunt Kastanje
#Knooppunt Kastanje
Onze wandelingen bestaan uit diverse trajecten, die aan elkaar geknoopt kunnen worden. Je kunt dus zelf ook je wandeling samenstellen met onze route planner, te vinden onder het kopje wandelingen. Hiervoor zijn knooppunten nodig. Op dit knoop[punt staat een tamme kastanje.
In de bossen rondom de Duivelsberg staan sinds de Romeinse tijd al veel Tamme Kastanjes.
Route:
Loop vanaf de Y-splitsing de heuvel af naar beneden langs het met rood-witte paaltjes gemarkeerde pad.
Loop door tot je halverwege het weiland bent.
Kersenbomen
#Kersenbomen
Langs de rand van het weiland staan verschillende groot uitgegroeide kersenbomen. Het is niet duidelijk of deze zijn aangeplant of verwilderd. In elk geval zitten er heerlijke kersen aan in mei.
Vroeger was kersenhout erg in trek als meubelhout vanwege de diep rode kleur.
Route:
Loop door tot je op een splitsing met een pad van rechts staat.
Weiland op de Heuvels
#Weiland op de Heuvels
Een wandeling met je aangelijnde hond is een genot door de heuvelachtige landschap met afwisselend bossen en open terreinen. Juist in het voorjaar of in herfst bij de wisseling van de seizoenen is het fijn in de middagzon te wandelen of even uit te rusten op één van de vele bankjes. Mocht je hond dorst hebben, bij dit hekje is er een drinkbak voor vee waar je eventueel wat water voor je hond kunt nemen.
Route:
Neem het brede pad dat rechts langs het weiland omhoog gaat.
Loop door tot je bij een tweede weiland links van het pad aankomt en je aan je linker hand aan de overkant van het weiland een huis ziet liggen.
Achterkant Villa Wylerberg
#Achterkant Villa Wylerberg
Je kijkt hier naar de achterzijde van Villa Wylerberg. Het lijkt een modern gebouw, maar het huis werd al tussen 1921 en 1924 gebouwd door Marie Schuster-Hiby. Het huis is gebouwd in een expressionistische stijl, naar ontwerp van de Duitse architect Otto Bartning. Samen met Walter Gropius was hij in 1918 betrokken bij de oprichting van Bauhaus in Weimar.
Het ontwerp van het huis is nauw verbonden met de locatie met zicht van Arnhem tot aan Hoog Elten in het landschap van de Duivelsberg met zijn bossen met vele tamme Kastanjes. Het huis was voorzien van slechts een kleine sier en groentetuin.
In 1965 is het huis door de familie verkocht aan de Nederlandse Staat. Sinds 1985 is het een rijksmonument. Enkele natuurorganisaties vinden op dit moment onderdak in het huis.
Route:
Blijf het pad volgen tot je bij een tweede landbouwperceel uitkomt en je aan je linker hand een goed zicht op het perceel hebt.
Kleinschalige landbouw
#Kleinschalige landbouw
Op de steile hellingen rondom de Duivelsberg komt landbouw voor op dit soort kleinschalige percelen. Het zijn oude percelen die al lang in gebruik zijn als landbouwgrond. Een boer kan in verband met het uitbreken van gewasziektes niet jaren achter elkaar hetzelfde gewas verbouwen op een perceel. Er wordt daarom wisselbouw toegepast.
Route:
Volg het paadje langs de landbouwpercelen naar beneden, door het bos stijl naar beneden tot je op een Y-splitsing bij een huis aankomt.
Steile paden
#Steile paden
Het gebied van de Duivelsberg en omgeving is sinds de ijstijden door de rivier aangesneden. Daarom zijn de hellingen zo steil. Hier een voorbeeld van zo'n steil pad. Bij nat weer is stevig schoeisels aan te bevelen.
Route:
Loop vanaf de Y-splitsing richting het dal.
Neem ter hoogte van het huis een klein paadje tussen de struiken door.
Loop door tot je na een bruggetje over de beek op een splitsing van paden staat.
Bruggetje over de Beek
#Bruggetje over de Beek
In de dalen van de Duivelsberg stromen kleine beekjes. Ze voeren het kwelwater uit de stuwwal af naar de Waal. Hier kruist het wandelpad zo'n beekje met een bruggetje.
Let ook eens op het waterkunstwerk dat aan de overkant van de weg staat. Bureau van den Eerenbeemt adviseerde de gemeente Beek- Ubbergen om waterstromen door middel van het project Water Werkt weer zichtbaar te maken in- en rondom de dorpen. Beek is van oudsher bekend wegens het schone water van deze beken. Er waren allerlei wasserijen voor de burgerij uit Nijmegen gevestigd. Het kunstwerk is geïnspireerd op een aantal spoelbekkens van deze wasserijen.
Route:
Neem het pad dat in oostelijke richting over het bruggetje loopt en vervolgens een bocht naar rechts maakt en langs de helling omhoog loopt.
Loop door tot vlak na de bocht naar rechts.
Erosie op de Duivelsberg
#Erosie op de Duivelsberg
De heuvels van de Duivelsberg zijn erg stijl en daarom gevoelig voor erosie. Erosie is het wegspoelen van zand en leem met het regenwater mee. Dit gebeurt wanneer de bosbodem beschadigd raakt, bijvoorbeeld door betreding en de wortels het zand niet meer vast kunnen houden. Door middel van een bord vraagt Staatsbosbeheer wandelaars op de paden te blijven. Bovendien is buiten de paden het leefgebied van de dieren, dus verstoor ze niet.
Route:
Loop door omhoog tot het pad voorzien is van een laan tamme kastanjes naast het pad.
Tamme Kastanjelaan
#Tamme Kastanjelaan
Langs het pad is een laantje van tamme kastanjes te vinden. In de herfst vallen de rijpe bolsters naar beneden en kun je er tamme kastanjes verzamelen.
De laatste eigenaresse van landgoed de Duivelsberg, Marie Schuster-Hiby, hield erg van tamme kastanjes en liet deze laan op haar landgoed aanplanten.
De oorsprong van de Tamme kastanjes op de Duivelsberg gaat verder terug. Ze zijn geïntroduceerd door de Romeinen die de kastanjes gebruikten als aanvulling op hun menu.
Route:
Loop verder over het pad tot je bovenaan bent.
Sla bovenaan links af en loop door tot je op een splitsing met een pad naar links uitkomt.
Neem het pad naar links en loop door tot je bij het uitzichtpunt bent.
Uitzicht de Duivelsberg
#Uitzicht de Duivelsberg
De burcht op de Duivelsberg bestaat uit twee burchten. De kleinere burcht waar je nu staat diende vermoedelijk om over de omgeving uit te kijken en deze te bewaken.
Dat uitzicht over de Betuwe en de overkant van de Betuwe, heb je nog altijd: Bij mooi weer kun je de Duno, de Veluwezoom, Arnhem, het Wylerbergmeer, de Millingerwaard, het Monferland, Hoch Elten en Zylfich zien liggen. Kijk hiervoor op het metalen informatiebord.
Route:
Draai je om en neem hetzelfde pad terug.
Loop door tot je in de greppel net na het uitzichtpunt staat.
Verdedingsgreppel
#Verdedingsgreppel
Dat ook bij het uitzichtpunt nog een tweede kleine motte, een burcht, heeft gestaan is af te leiden uit deze verdedingsgreppel die er rond omheen gegraven is.
Route:
Loop verder en ga rechtdoor op de kruising het pad de grote berg omhoog.
Loop door tot je boven op de berg staat.
Top Duivelsberg
#Top Duivelsberg
Op de top van de Duivelsberg stond ooit burcht Mergelp. Deze burcht is rond het jaar 1000 gebouwd door Graaf Balderik en zijn vrouw Adela. De burcht was vormgegeven als een motte, een houten kasteel op een heuvel. Bijzonderheid is dat deze burcht uit twee delen bestond. Een hoofdburcht en een uitkijktoren.
De Duivelsberg was van oorsprong Duits grondgebied en werd in 1949 door Nederland geannexeerd als genoegdoening. In 1963 zijn de meeste geannexeerde gebieden aan Duitsland teruggegeven. De Duivelsberg niet; dit natuurgebied bleef Nederlands.
Van 1906 tot 1965 was de Duivelsberg eigendom van Maria Schuster-Hilby, een vriendin van Helene Kröller Müller. Zij verkocht het landgoed en het landhuis aan de Nederlandse staat. Sindsdien is het in beheer bij Staatsbosbeheer.
Route:
Loop de heuvel aan de andere kant naar beneden.
Ga rechtdoor op de krusing en loop door tot je op de parkeerplaats bij Pannekoekenhuis de Duivelsberg staat.
Pannenkoekenhuis de Duivelsberg
#Pannenkoekenhuis de Duivelsberg
Pannenkoekenhuis de Duivelsberg is al meer dan 50 jaar een begrip op de Duivelsberg. Je kunt in deze oude boerderij heerlijk pannenkoeken eten. Het terras op het zuiden is in de zomer druk bezocht door wandelaars en dagjesmensen. Het pannenkoekenhuis dankt zijn naam aan de Duivelsberg, waarop vroeger een motte (een verdedigingsburcht) te vinden was.
Route:
Neem het pad dat aan het eind van de parkeerplaats rechts af het bos ingaat.
Loop door tot je op een T-splitsing bij het landbouwperceel uitkomt. Sla hier links af.
Loop verder langs de bosrand tot je op een splitsing met een pad van rechts uitkomt.
Grenspaal 635
#Grenspaal 635
De grens tussen Nederland en de buurlanden is gemarkeerd met grenspalen. Hier zie je grenspaal nummer: 635. Soms zijn het prachtige exemplaren gehouwen uit steen, soms betonnen exemplaren zoals deze. De Duivelsberg behoorde voor de oorlog aan Duitsland. De grenspalen zijn dus redelijk recent geplaatst en daarom in beton uitgevoerd.
Langs de hele grens zijn grenspalen te vinden; er is zelfs een grenspalen wandelroute.
Route:
Neem vanaf de grenssteen het paadje dat tussen de landbouwpercelen door en verder langs de bosrand loopt.
Ga verder tot je op de hoek van het landbouwperceel uitkomt; tot waar het paadje helemaal het bos in loopt.
Vergezicht over de velden
#Vergezicht over de velden
Vanaf deze hoek van het landbouwperceel kun je prachtig zien hoe glooiend het gebied rond de Duivelsberg is. Je hebt een prachtig vergezicht over de velden Duitsland in; want je staat hier op de grens tussen Nederland en Duitsland. Aan de horizon zie je nog een hoogzit staan. Deze wordt gebruikt bij de jacht op reeën en ander wild. De aantallen van deze dieren worden beperkt gehouden om te voorkomen dat ze te veel schade aan de landbouwgewassen veroorzaken.
Route:
Loop verder over het pad tot je bij de heksenkuil uitkomt.
Heksendans
#Heksendans
De Heksendan is vermoedelijk in de Romeinse tijd ontstaan door afgraven van leem voor de dakpannen industrie rond de Duivelsberg. Het is een vochtige plek waar vandaag de dag nog steeds water in staat. Op vochtige dagen in de herfst hangt er nevel in de kuil. Mensen in de middeleeuwen dachten daarom dat de kuil behekst was. Vandaar de naam Heksendans in de volksmond, die de kuil tot de dag van vandaag draagt.
Route:
Volg het pad verder tot je onderaan de holle weg staat.
Holle weg
#Holle weg
Het pad loopt hier door een dalletje heen; het pad is jarenlang uitgesleten door stromend regenwater. Zo'n soort weg heet een holle weg. Rondom de Duivelsberg vind je verschillende holle wegen. Langs de steile kanten treedt water uit,waardoor er soms bijzondere mossen en planten te vinden zijn.
Route:
Loop door tot je op een splitsing van paden bij de parkeerplaats bent.
Knooppunt Kleefsebaan
#Knooppunt Kleefsebaan
Om wandelaars die starten op de parkeerplaats aan de Kleefsebaan aan te sluiten op het wandelproject is een knooppunt nodig. Dat vind je op deze locatie.
Ik was er jammer genoeg nog nooit geweest, maar inmiddels heb ik wat meer over het gebied gelezen dus ik ga er snel weer een keer naartoe. Want de andere twee heuvels hebben we niet gezien, net zomin als het fraaie uitzicht. Ook ben ik vergeten de oudste boom van Nederland te begroeten, een bijna 500-jaar oude tamme kastanje. De tamme kastanjes zelf zijn nog veel ouder: aangeplant toen de Romeinse legers rondom het huidige Nijmegen gelegerd waren. Er moet een Romeins aquaduct zijn, waar hier en daar nog restanten van te vinden zijn alsmede een oude burcht waar ook weer een verhaal over gaat. Dat verhaal zal echter moeten wachten tot een volgende keer.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten