Zondag was ik al wandelen op de Vloeten in Soerendonck, zie mijn blog van.......en zag ik een wespennest in de grond. Helaas was de batterij van mijn gsm leeg en kon ik geen foto's maken. Vandaag ben ik speciaal terug gegaan om dit nest te fotograferen met mijn spiegelreflexcamera:
Het nest lag vlak naast het fietspad, een beetje verscholen maar de oplettende natuurliefhebber mist het niet. Wespen zijn er in vele soorten. Meestal hebben we te maken met de Franse-, de Duitse wesp, de gewone wesp of de Hoornaar. Dit hier is een nest van de gewone wesp.
Hoe zit dat nou eigenlijk met die wespen nesten: het hele proces van overwinteren, eieren leggen, koninginnen en werksters:
In het voorjaar nadat de koningin uit haar winterslaap is gekomen begint ze rond te vliegen om een plaats te zoeken waar ze cellen kan bouwen. Eerst staat ze er helemaal alleen voor en is erg kwetsbaar, ze moet zelf op zoek naar voedsel en bouwmateriaal. Als ze een gaatje heeft gevonden knaagt ze dit uit tot een holte waarin ze haar nest kan bouwen. Ze gebruikt daarvoor fijn geknaagd hout, plantenvezels en vooral graag de schors van essen welke stoffen ze met speeksel vermengt en tot een papierachtige massa verwerkt. Als dit voldoende stevig zit wordt een naar beneden gerichte steel gemaakt. Op het eind hiervan maakt ze een raat van zeshoekige cellen die aan de onderkant open zijn, dan legt ze hier eieren in en bouwt hier een papieren omhulsel omheen met een opening aan de onderkant. De larven worden met zoete vruchten, gekauwde insecten en stukjes vlees door haar gevoed en zijn al na twaalf dagen volwassen. Dan sluit de larve de opening van haar cel met een spinsel en spint een cocon. Hieruit komen werksters, niet volkomen ontwikkelde wijfjes, te voorschijn die onmiddellijk hun moeder in de bouw van nieuwe cellen en in de verpleging van het tweede en derde broedsel ondersteunen. Zijn deze eerste jongen groot dan beperkt de koningin zich tot het leggen van eieren en vliegt niet meer uit, wat de kans op ongelukken natuurlijk sterk beperkt. Sterft de koningin, dan sterft de kolonie ook. De koningin wordt nu door de werksters gevoed.
Het nest wordt daarop steeds groter en bestaat tenslotte uit meerdere lagen van cellen die allen hun opening aan de onderzijde hebben, van vorm zijn ze regelmatig zeshoekig die dicht tegen elkaar aan sluiten. De verschillende lagen, raten, zijn door korte zuiltjes aan elkaar verbonden. Soms is het nest onbeschut aan een tak of boom opgehangen, maar meestal in een holte, een holle boom of iets dergelijks.
foto: Wikimedia
Dan wordt het buiten en in het nest razend druk. De werksters bouwen het nest uit, verzorgen het raat, halen voedsel voor de larven, geven de larven te eten en verdedigen het nest tegen indringers. De mannetjes worden in augustus geboren, zij die eerder geboren worden lopen het risico te worden doodgemaakt door de werksters. De mannen houden de invlieg opening bezet en werken niet mee aan het proces. Zij hebben geen angel en kunnen niet steken. Als de darren geboren zijn en de jonge koninginnen tot ontwikkeling zijn gekomen maken zij een bruidsvlucht en zijn de jonge koninginnen voor 2017 bevrucht. Daarna stopt de oude koningin met leggen en stopt het hele proces in het nest. Wespen komen echter nog voor tot september, oktober is geen uitzondering en zelfs in november komen er nog meldingen binnen van wespennesten. De koninginnen overleven, de rest sterft een natuurlijke dood na de eerste vorst. In het najaar verlaten de jonge koninginnen het nest waar ze opgegroeid zijn, paren en zoeken een schuilplaats op om te overwinteren. Zij “hangen zich op” met hun kakenstelsel en gooien dit op slot. Of onder de grond, waarbij ze hun vleugels onder hun lijf samenvouwen. Zo gebruiken zij hiervoor geen energie.
In het voorjaar komen de jonge koninginnen weer tevoorschijn en begint het proces van voren af aan.
Ik durfde niet echt heel erg dicht met mijn lens in het nest vanwege het in en uitvliegend verkeer. Ik zou ze niet graag boos willen maken....maar heb toch nog een redelijke close-up kunnen maken:
De gewone wesp wordt 17 tot 20 mm lang en is stereotiep gekleurd in zwart en geel. Ze is niet behaard. De soort lijkt veel op de Duitse wesp die hier ook veel voor komt, maar de Duitse wesp onderscheidt zich door drie karakteristieke zwarte stippen op de kop en door de zwarte puntjes op elk van de zes segmenten van het abdomen.
Een koningin is altijd groter dan de andere wespen. Lengte van de koningin: 16- 19 mm, lengte werksters 11-14 mm, lengte mannetjes 13-17 mm.
Het nest wordt onder de grond gebouwd in oude dierennesten, maar ook in holle bomen en spouwmuren. Wel leuk dat ik nu een nest ben tegengekomen waar ik ook nog eens een blik naar binnen kon werpen!
Buiten het naast lagen stukken honingraat. Het is me nog niet helemaal duidelijk waarom dat was: of het nu opzettelijk door iemand of een hond vernield is, of dat dit het werk was van een soort van wespendief, een roofdier? Geen idee. Het merendeel van de cellen lijken helemaal leeggeroofd.
Als je het zo nader bekijkt is het toch wel een waar kunstwerkje.
Wespen voeden zichzelf onder andere met het zoete braaksel van de larven. Aangezien er tegen het einde van de zomer geen larven meer in het nest zijn, gaan de wespen op dat moment vaak problemen veroorzaken. Legt een koningin in beginsel slechts 20 eitjes, een volgroeid wespennest kan uiteindelijk zo’n 5000 wespen bevatten. Dat klinkt al een stuk problematischer dan die vermakelijke 20 wespen. Het kleine nest dat in het begin misschien nog zo’n mooi was om naar te kijken, is op dat moment iets geworden om voor weg te blijven. Zodra je namelijk in hun vliegroute terecht komt, is de kans dat zij aanvallen groot. Ook heeft zoet eten en drinken dan een grote aantrekkingskracht gekregen. Tegen het einde van de zomer zijn de wespen op hun agressiefst en kun je maar beter uit hun buurt blijven. Stoort een nest je niet, laat het dan met rust. Nu je eenmaal weet hoeveel werk het ze gekost heeft om zoiets te bouwen....wat is de natuur toch mooi!
Zo dat was heel veel leesvoer, maar nu weten we dan ook alles van wespen ;-).....
Geen opmerkingen:
Een reactie posten