zondag 8 april 2018

Gele halvemaanzweefvlieg (Scaeva selenitica) in mijn tuin

Ook zag ik vandaag een zweefvlieg in mijn tuin: de terrasjeskommazweefvlieg, tenminste dat dacht ik, maar ik kreeg na aanmelding bij waarnemingen een correctie: het is niet de terrasjeskommazweefvlieg maar de gele halvemaanszweefvlieg. Ze lijken ook zoveel op elkaar!


Zweefvliegen vormen een grote familie van wel meer dan 300 soorten! Ze vallen op door hun snelle vlucht, het regelmatig stilstaan in de lucht en een aantal soorten door hun grootte. De meesten zijn erg kleurrijk. Maar ze zijn vaak moeilijk te determinieren. Daarvoor moet je kijken naar de aders in de vleugels. Zweefvliegen hebben namelijk een groot stuk van de vleugelrand zonder ader. Ook komt daar geen ader op uit. De ader die bij veel vliegen tot aan de vleugelrand loopt, eindigt bij zweefvliegen in een dwarsader. Daarnaast hebben zweefvliegen een zogenaamde 'zwevende ader', dat wil zeggen een ader die niet eindigt bij de rand of in een andere ader. Als je die twee kenmerken allebei in een vleugeltje ziet, dan weet je zeker dat je te maken hebt met een zweefvlieg. Maar ja, als je zo'n zwevertje in de tuin hebt ben je al blij dat je hem kunt fotograferen en blijft er weinig tijd over om zo nauwkeurig te inspecteren. Waarnemingen zegt hem ook te herkennen aan de gezwollen kop: ja, dat is ook wel zo:


De Halvemaanzweefvlieg of -zwever is vrij klein: 11 tot 13 mm. Eigenlijk zijn het twee soorten: de Witte en de Gele Halvemaanzwever.
Hij dankt de naam aan de kenmerkende, halve maan-vormige vlekken op het achterlijf, in twee rijen van drie aan beide kanten van het achterlijf. De rest van het achterlijf is donkerbruin tot bijna zwart en de onderkant is geel en vrij plat van vorm. Vanwege de tekening doet de zweefvlieg denken aan een wesp, zodat vogels en andere predatoren weleens in de war raken (mimicry), maar het lichaam is veel kleiner en dunner. Het borststuk is bruin en sterk behaard en vooral rond de ogen is een dichte beharing aanwezig. De bovenkant van het borststuk is niet behaard en glanzend.

Zoals alle zweefvliegen heeft ook deze soort een razendsnelle vleugelslag tot wel 300 slagen per minuut. Hierdoor kan de halvemaanzweefvlieg razendsnel wegschieten, maar ook stil in de lucht hangen. De vleugelslag is zelfs hoorbaar als je dichtbij genoeg komt. Zweefvliegen vliegen bij verstoring snel weg maar als je langzame bewegingen maakt worden ze niet opgemerkt.

Het voedsel bestaat uit nectar en stuifmeel. Je ziet ze dan ook vaak op bloemen. De larve is ook nuttig vanwege het voedsel; die eet namelijk enorme hoeveelheden bladluizen, maar alleen 's nachts. De larve lijkt op een groene platworm; een plat, pootloos en worm-achtig lichaam met een lichte groene kleur. De pop lijkt enigszins op een bruine druppel en is voornamelijk op de onderzijde van bladeren te vinden. Hij overwintert vaak als volwassen vlieg.



Geen opmerkingen:

Een reactie posten