Het landgoed de Pan is een van de mooiste en meest gevarieerde gebieden binnen de gemeente. Het ligt ten noordoosten van Maarheeze en is ongeveer 300 hectare groot. Het meest indrukwekkend is de zuidkant, waar loofbossen en gemengde bossen elkaar afwisselen, maar waar je ook nog een stuk ongerepte heide aantreft en moerasjes, waar de natuur ongestoord haar gang kan gaan.
De naam "De Pan"bestaat al sinds 1516. De naam wijst op een komvormig laag gebied. Deze laagte kom je tegen in het heideveld aan de zuidkant. Oorspronkelijk was de Pan een gebied dat bestond uit grienden, water, heide en landbouwgrond. Ruim 100 jaar geleden bestond het nog uit open heidegebied. In 1928 kocht de familie Philips dit gebied aan en maakte het tot een landgoed. Dat is nu nog te zien aan de door hen gevormde eikenlanen. In eerste instantie als investering, maar ook als kampeerterrein voor de bleekneusjes uit het westen van het land.In de jaren 60 en 70 werden er door verkenners grote vakantie kampen gehouden waar op traditionele wijze primitief werd gekampeerd.
Hoef aan de Pan ligt centraal in het gebied, aan de Pandijk, niet ver van de plek waar deze de Sterkselse Aa oversteekt. De hoeve werd in 1831 gebouwd aan een zeer eenzame weg die verhoogd door de heide werd aangelegd vanwege de zeer natte en drasse bodem. Langs deze weg staat een kapelletje. De hoeve is enige tijd een herberg geweest.
Inmiddels is de Pan in het bezit van Staatsbosbeheer en 380 hectare groot. Het beleid van Staatsbosbeheer is om de natuur ongestoord zijn gang te laten gaan. Omgevallen bomen mogen blijven liggen en maïsakkers zijn ontgrond en teruggegeven aan de natuur. Anderzijds wordt er onderhoud gepleegd, wat voor het behoud van de natuur toch noodzakelijk is. Er wordt geplagd en samen met de vrijwilligers van het IVN werd de heide een jaar of 10 geleden vrijgemaakt van jonge berkaanplant, zodat de heide weer in al zijn pracht kan bloeien. Werkers uit die tijd noemen dat nog steeds 'mijn stukske hei'. Tegenwoordig houdt een kudde schapen de heide schoon. Er leven bunzingen, egels, hazen en reeën. Vogels: buizerd, havik, wielewaal, boomklever, enkele soorten spechten waaronder de zwarte en daarnaast niet te vergeten de nachtzwaluw.
De Sterkselse Aa is een kleine, maar sterk slingerende beek van die belang is vanwege het voorkomen van enkele zeldzame vissoorten. Het beekdal is landschappelijk goed bewaard gebleven. Het Broek is een imposant elzenbroekbos aan de Sterkselse Aa op een plek waar lang geleden ijzeroer is gewonnen. Het Sterksels Kanaal loopt evenwijdig aan de Sterkselse Aa. Het is een kunstmatige waterloop, aangelegd ten tijde van de ontginning (1916-1920) van de omgeving en die moest dienen voor de ontwatering van het Peelven en het Turfven bij Sterksel, samen 80 ha, die men wilde droogleggen. Men maakte hierbij gebruik van Belgische oorlogsvluchtelingen. Het Landgoed De Pan bestaat overigens vooral uit droog naaldbos, graslanden en loofbos ( bos met bladverliezende bomen en struiken) langs het Sterksels kanaal, maar ook ligt er vlak bij de Hoef een aardig open heideveldje. De beplanting bestaat o.a. uit zomereik, Amerikaanse eik, zwarte els, populier en vogelkers. Het geheel dateert overwegend van omstreeks 1920, toen het kanaal werd aangelegd, maar is deels ook jonger.
Mijn foto's die ik vandaag gemaakt heb zal ik met jullie delen in 3 blogposts:
- deel 1 wandeling langs het Sterksels Kanaal
- deel 2 wandeling langs de Sterkselse AA
- deel 3 de paddenstoelen
Maar wat dan wel? Nou....mooie natuurfoto's ...en, wat ik nog niet had verwacht: heel veel paddenstoelen. Niet de paddenstoelen die ik normaal altijd zie maar voor mij onbekende maar prachtige paddenstoelen. Ik viel van de ene verbazing in de andere.
Gelukkig heb ik in mijn cameratas altijd een grote plastic zak en die kwam even mooi van pas vandaag, want alles op de grond was nog nat van de vele regen van de afgelopen dagen. En je maakt de mooiste paddenstoelenkiekjes als je voor ze op de grond gaat liggen.
Maar naast al die paddenstoelen was er ook nog veel zomers natuurschoon hoor. De bramen die bijna rijp zijn, velden met bloemen, de Sterkselse AA en het Sterksels Kanaal met al zijn schoonheid, al heb ik vandaag helaas geen enkel kikkertje of libelle gezien.
Vandaag heb ik eerst het stuk gelopen rechts langs het Sterksels kanaal over de Stoeing, bij het bruggetje linksaf en dan weer linksaf richting Hoef aan de Pan, en vervolgens weer via de Panweg richting auto. (deel 1) (witte stippellijn). Daarna het stuk langs de Sterkselse AA, wat veel slechter begaanbaar was (deel 2) (gele stippellijn).
Het eerste stuk loopt langs het kanaal af met rechts een groot open veld waar nog van alles in bloei staat en waar ik vorig jaar reeën heb gezien aan de bosrand achterin:
Ik loop hier langs de rand en heb zicht op de weilanden die hoogst waarschijnlijk vroeger maisvelden geweest zijn maar die weer terug zijn gegeven aan Staatsbosbeheer.
Het Sterksels Kanaal werd gegraven om overtollig water af te voeren. Het graven gebeurde vroeger met de schop. Hiervoor werden tijdens de eerste wereldoorlog Belgische oorlogvluchtelingen gebruikt. Deze vluchtelingen verbleven in Sterksel.
Het kanaal is ruim 6 kilometer lang, begint in Weert en eindigt in Sterksel. Met de aanleg is begonnen in 1916. Het kanaal was klaar in 1920. De grond die met het graven vrijkwam werd afgevoerd via kiepwagentjes. Hiervoor was een spoorlijntje aangelegd op de naastgelegen dijk.
Hier sta ik op een bruggetje over de Sterkselse AA en ging ik linksaf:
Het kanaal straalt nu een prachtige rust uit. Vanaf de diverse bruggen heb je een prachtig uitzicht over het kanaal. Bij helder weer kun je zelfs heel ver weg kijken:
richting zuidkant
richting noordkant
Je loopt hier langs het kanaal door het zgn Elzenbroekbos. "Broek" betekent laaggelegen land langs de beek. Hier zag ik ook de vele mooie paddestoelen waarin ik in blogpost deel 3 zal vertellen.
Maar de waterstand is behoorlijk laag. Langs de oever bij dit bruggetje waren flinke omgewoelde gangen en holen te zien:
Dit kan het werk zijn van waterratten of woelratten. Ze komen veel voor in de buurt van stilstaand zoet water, zoals greppels, trage riviertjes en meertjes. Hun voorkeur gaat uit naar gebieden met steile oevers die begroeid zijn met gras en meerdere vegetatielagen. Ze graven gangen in de oevers. De uitgang kan zowel boven als onder de waterspiegel liggen. Dus dat zou best kunnen.
Maar het kan ook heel goed een vossenhol zijn. De doorsnee van de ingang kan zo'n 20 cm zijn, en ligt meestal bij een boom, in een zandbank, tussen boomwortels of onder rotsen en kan tot 4 ingangen hebben (soort van burcht). Dus dat zou ook heel goed kunnen. Ik weet het niet.
Maar als ik op de site kijk met info over de PAN : https://www.ivn.nl/afdeling/cranendonck/de-pan
Maar nog niet allemaal rijp:
Langzame overgang van zomer naar herfst:
Dit vind ik zelf een hele mooie foto: een boom, die echt opviel te midden van alle anderen omdat hij midden in zijn bast een nieuwe helemaal horizontale tak ontwikkelde, in plaats van bovenin:
Dit is toch wel heel bijzonder en fraai, of niet? En het was nog best een groot web ook, ik denk zon 25 cm doorsnee zeker wel. Het is een wielweb, mooi gedrapeerd tussen 2 bomen in. Leuk ook die lange draad onderaan, het lijkt wel een soort kabelbaantje voor de spin. De zonnestralen geven een heel wonderlijk effect aan het web.
Soms valt een boom op...zoals deze:
Hij lijkt zo uitgedroogd met al die barsten, maar het hoort zo: het is de typische bast van een zwarte els. Apart is het wel.
De wandeling gaat verder over een gedeelte wat gebruikt wordt als productiebos.
Ongeveer 10% van al het hout dat in Nederland gebruikt wordt komt uit onze bossen. In De Pan worden hiervoor de dennenbossen gebruikt op de drogere zandgronden.
Om de 6 á 7 jaar worden er selectief bomen gerooid. Het geld wat dit opbrengt wordt gebruikt om natuurterreinen te beheren. In oktober 2005 was goed te zien dat er net een rooiing had plaatsgevonden.
Zo hier en daar liggen er leuke open plekken in de bossen. Meestal staat er dan een bankje klaar om even "uit te rusten". Deze open plek werd vroeger door de jagers aangelegd om het wild in de winter van voedsel te voorzien.
Af en toe kreeg de zon flink ruimte tussen al die bomen, dat was een mooi gezicht: de blaadjes worden bijna doorschijnend.
Hier is een duidelijk een vogel bezig geweest, ws een specht:
Zelfs een dode boom is nog mooi als silhouette:
Vlak voor ik weer op de parkeerplaats arriveerde kwam ik nog een bordje tegen van Staatsbosbeheer:
Hier is een en ander duidelijker te lezen:
Hier eindigt dan deel 1 van mijn wandeling langs het Sterksel Kanaal. Ik heb foto's laten zien van de vegetatie en de diertjes. De foto's van de paddenstoelen komen in de 3e blogpost.
Ik had nog beloofd te laten zien waar de vinder zich bevond in mijn foto:
Op naar blogpost 2 voor de foto's van mijn wandeling langs de Sterkselse AA.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten