zondag 13 mei 2018

Honingbijen (Apis melliferae) in mijn tuin

Sinds begin mei zie ik haar veel in mijn tuin: de Europese donkere bij (Apis mellifera mellifera):

08-05-2018 in mijn tuin 29 graden:


Er is volop stuifmeel voorhanden, dus ze hebben dit plekje weten te vinden:

08-05-2018 in mijn tuin 29 graden:


De honingbij is een vliesvleugelig insect uit de familie van de bijen en hommels.
De wetenschappelijke naam Apis mellifera betekent letterlijk bij (apis) die honing draagt (melli-fera). De honingbij behoort tot de familie van de bijen, er bestaan wel 20.000 soorten. Ongeveer 500 soorten vormen kolonies bestaande uit een koningin en werksters, en eenmaal per jaar mannetjes. De bekendste soorten zijn de Europese en de Aziatische honingbij. De honingbij kent verschillende ondersoorten; dit zijn variaties die iets verschillen in uiterlijk en met name een ander verspreidingsgebied hebben.

08-05-2018 in mijn tuin 29 graden:


Bijen zijn ontstaan uit een groep van wespen. Bijen zijn in feite sociale wespen die een sterkere beharing hebben zodat ze in koelere streken kunnen overleven. Hommels hebben een nog sterkere beharing en zijn hierdoor in staat zich noordelijker te vestigen dan bijen.
De honingbij komt overal voor waar bloeiende planten groeien die afhankelijk zijn van de bestuiving door dieren. Hij is een belangrijke bestuiver van vele plantensoorten, waaronder fruitbomen, en ook de belangrijkste leverancier van verschillende natuurproducten zoals honing en bijenwas. Hij komt in grote aantallen algemeen voor maar wordt ook bedreigd en de aantallen van de soort nemen af. Belangrijke oorzaken zijn verschillende vermoedelijke bijenparasieten en insecticiden. Onder natuurlijke omstandigheden bouwen de bijen steeds een nieuw nest om aan nestparasieten te ontkomen.
De ondersoorten van de honingbij hebben verschillende verspreidingsgebieden. De nominale soort Apis mellifera mellifera is de bekendste ondersoort en heeft de grootste verspreiding binnen Europa. Deze soort wordt de Europese zwarte bij genoemd en gedijt het best in het noorden van Europa, inclusief België en Nederland.

08-05-2018 in mijn tuin 29 graden:


De honingbij heeft een duidelijke lichaamsbeharing, vooral het borststuk en de bovenzijde van de kop zijn voorzien van een dichte en lange beharing. Ook op de rest van de kop en op het achterlijf zijn veel haartjes aanwezig. De lichaamsbeharing dient om warmte vast te houden en speelt een rol in het kunnen overleven van strenge winters.

08-05-2018 in mijn tuin 29 graden:


De honingbij is een insect dat polymorfie vertoont. Dit betekent dat er binnen de soort verschillende verschijningsvormen zijn, deze worden wel de kasten genoemd. De meeste die je ziet zijn werksters die altijd vrouwelijk zijn, ook komen een deel van het jaar darren, mannetjes, voor en de belangrijkste bij in het nest is de moer of koningin. De drie verschijningsvormen zien er iets anders uit, maar als je de verschillen kent zie je het wel:
de darren : grotere ogen
werksters en de moer: bijna even groot, moer iets groter
moer: langer achterlijf

Mijn bijtjes zijn dus zeer waarschijnlijk werksters:

08-05-2018 in mijn tuin 29 graden:


Ik ga niet uitvoerig beschrijven hoe hij eruit ziet, maar enkele duidelijke kenmerken wil ik wel even noemen:
  • 2 grote facetogen aan de zijkant van de kop
  • 3 ocelli in het midden van de bovenzijde van de kop
  • kleine kaken
  • tong met fijne haartjes en een groefje aan de onderkant waardoor de honing in de mondopening van de bij loopt
  • 3 delig borststuk, 6 poten waarvan het voorste paar poten als poetsorgaan voor de antennes en de ogen dient, het middelste paar helpt bij het in het korfje krijgen van het stuifmeel; de haartjes kammen het meel in de korfjes, het achterste paar is best ontwikkelden maakt t mogelijk om grote hoeveelheden stuifmeel te verzamelen en te vervoeren
  • 4 vliesachtige en transparante vleugels
  • achterlijf door insnoering gescheiden van het borststuk voor meer beweging

Soms kun je ze verwarren met andere bijen:

zoals de Aziatische honingbij (Apis cerana). Deze soort komt meer in het oosten van Azië voor en is aan het verspreidingsgebied vaak te onderscheiden. De Aziatische honingbij blijft iets kleiner dan de honingbij,  meer aanwezige gele dwarsbanden van het achterlijf. Bij de honingbij zijn deze donkerder van kleur en minder goed te onderscheiden.
of zoals de solitaire grote zijdebij (Colletes cunicularius). Die vormt echter geen kolonies en de poten dragen geen stuifmeelkorfjes.

08-05-2018 in mijn tuin 29 graden:


Mijn bijtjes zijn de Europese: ze hebben duidelijk stuifmeelkorfjes aan hun poten en de banden zijn donkerder van kleur:

08-05-2018 in mijn tuin 29 graden:



De volwassen honingbij leeft voornamelijk van nectar en stuifmeel die door planten wordt geproduceerd. De werkster kan alleen voedsel vinden bij daglicht en de bij is buiten het nest te vinden van de vroege morgen tot laat in de avond op zoek naar voedsel. De bijen zijn alleen actief als de buitentemperatuur boven de tien graden Celsius is en er zich bloeiende, nectardragende planten in de omgeving bevinden zoals hier bij mij in de tuin:

08-05-2018 in mijn tuin 29 graden:



De honingbij legt gedurende haar leven een enorme afstand af door van de voedselbronnen naar het nest te vliegen. Ze kan kilometers afleggen op zoek naar voedsel tijdens een enkele vlucht en maakt gemiddeld 15 vluchten per dag. Dit kan oplopen tot wel 150 vluchten per dag, het aantal bezochte bloemen kan hierbij oplopen tot rond de 1000.
De meeste werksters komen aan hun einde doordat de vleugels dusdanig zijn versleten dat ze niet meer naar het nest kunnen vliegen. Door het zware werk en de enorme afstanden die de werkster aflegt slijten haar vleugels snel, ze vliegt op sommige dagen wel 250 km. Na ongeveer 800 km vliegen zijn haar vleugels versleten. Ze verhongert dan of valt ten prooi aan roofdieren. (alle info Wikipedia)

08-05-2018 in mijn tuin 29 graden:


Aangezien alle foto's enkel zijn van stuifmeel verzamelende bijen, ga ik hier niet verder in op de voortplanting, de ontwikkeling en het nestgedrag is en wat het zwermen inhoudt. Misschien in een ander blog.

Hier volgen nog meer foto's die ik van de honingbijen gemaakt heb die ik in mijn tuin heb gezien:

09-05-2018 in mijn tuin 28 graden:


09-05-2018 in mijn tuin 28 graden:

Geen opmerkingen:

Een reactie posten