dinsdag 15 mei 2018

Nimfjes van de struiksprinkhaan (Leptophyes punctatissima) in mijn tuin

Vandaag zag ik een stuk of vijf piepkleine insectjes op een struik in de tuin, ik heb er foto's van gemaakt en pas op de pc kon ik ze goed bekijken, ze waren slechts enkele mm's groot: het waren nimfjes van de struiksprinkhaan:


Prachtige groene nuimfjes, zo klein als ze zijn en er toch heel bijzonder uitzien! De jonge nimfen van deze soort zijn gespikkeld en hebben poten en antennen met een mooie bandering:


 Ze hebben geen spoor van de latere vleugels, de sabel of de bruine rug van het mannetje, maar verder lijken zij in alle opzichten op de volwassen sprinkhanen:


Ze eten ronde gaten in het blad:


Ik heb ze aangemeld bij waarnemingen.
De struiksprinkhaan is nl. makkelijk de verwarren met de zaagsprinkhaan, die echter duidelijk groter wordt, en met de oostelijke struiksprinkhaan, die echter witte strepen langs de flanken heeft.

De struiksprinkhaan is een rechtvleugelig insect uit de familie sabelsprinkhanen (Tettigoniidae), onderfamilie Phaneropterinae en  komt overal in Nederland in onze tuinen voor. Ze worden zo geoemd omdat het vrouwtje vaak een sabelachtige verlenging aan het achterlijf heeft. Die verlenging wordt gebruikt om eitjes af te zetten en komt ook wel bij andere insectengroepen voor, zoals bij diverse wespen. Een ander verschil tussen de kleine veldsprinkhaantjes en de sabelsprinkhanen zit in de antennes. De veldsprinkhaantjes hebben korte, dikke antennes. De sabelsprinkhanen hebben juist lange, maar zeer dunne antennes.
De volwassen struiksprinkhaan is actief gedurende de maanden juli tot oktober, en laat zich vooral horen tussen zeven uur 's avonds en drie uur in de nacht met een zacht krassend geluid. Het geluid is ultrasoon (40 kHz) en bestaat uit zachte tikjes die met het menselijk oor niet te horen zijn.

Het zijn schitterend gepuncteerde dieren, met meestal wat rood op het achterlijf en de poten. Ze hebben zeer korte voorvleugels. Je kunt het eigenlijk geen vleugels noemen: schubvormige kleine uitsteeksels, bij het vrouwtje nog de helft korter dan bij het mannetje.
Sabelsprinkhanen paren op een wat ingewikkelde manier. Het mannetje produceert een sperma-ampul en bevestigt die aan de genitale opening van het vrouwtje samen met de zogenaamde spermatofylax. Dat is een gelei-achtige massa die wordt aangeboden als een soort bruidsgeschenk. Het vrouwtje eet die gelei op en het sperma stroomt tegelijkertijd uit de ampul in de geslachtsopening van het vrouwtje.  Waarschijnlijk geeft een paringsbereid vrouwtje geurstoffen af die mannetjes aantrekt.

Foto's van de volwassen sprinkhanen komen in juli! Maar ik zal deze sprinkhaan alvast beschrijven.
Het lichaam is bolvormig en klein, de lichaamskleur is groen - geelgroen, met geel-achtige knieen, met over het gehele lichaam vele kleine donkere spikkeltjes. Het halsschild heeft aan beide kanten een witte streep. De legbuis van de vrouwtjes is kort en naar boven gekromd. De vleugels zijn erg klein. Het achterlijf van het mannetje herken je aan twee relatief ver van elkaar gelegen cerci ( uitsteeksels aan het achterlichaam) die licht naar elkaar gekromd zijn.
De volwassen struiksprinkhaan is actief gedurende de maanden juli tot oktober, en laat zich vooral horen tussen zeven uur 's avonds en drie uur in de nacht. Het geluid is ultrasoon (40 kHz) en bestaat uit zachte tikjes die met het menselijk oor niet te horen zijn. Je ziet ze ook in tuinen: de sprinkhaan is te vinden in lagere begroeiing, de nimfen leven dichter bij de bodem op bloemen. Mijn nimfje zat idd ook laag bij de grond.

De eitjes worden één voor één gelegd, bij voorkeur in de zachte schors van bomen als vlier en esdoorn. Dit gebeurt vooral ’s nachts, meestal op ongeveer 1 m boven de grond. Het vrouwtje legt gemiddeld ±120 eitjes, onder optimale omstandigheden wel 250. De meeste nymfen verschijnen het daaropvolgende voorjaar in mei, bij lage temperaturen overwinteren ze nog een­maal. De nymfen vervellen zes maal tot ze volwassen zijn. Als mijn sprinkhaantje nu fijn in mijn tuin blijft kan ik dat mooi volgen. Hij wordt dan ook pas relatief laat volwassen. De imago’s worden in ons land voornamelijk aangetroffen van juli tot begin november. De imago’s leven ws. niet langer dan een maand.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten