Natuurfotografie-Anita's-Art: Strontvliegjes (Scathophaga stercorariae) geveld door merkwaardige schimmelinfectie

maandag 21 mei 2018

Strontvliegjes (Scathophaga stercorariae) geveld door merkwaardige schimmelinfectie

Vandaag zag ik een merkwaardig verschijnsel bij het maken van foto's tijdens mijn wandeling in de Pan-bossen. Ik wil er even een aparte blogpost van maken. Het betreft nl. een ziekte onder de insecten:

Hadden we eerder al gezien dat hommels en bijen last kunnen hebben van de parasiet Stylops melittae, zie mijn blogpost:

http://natuurfotografieanitasart.blogspot.nl/2018/04/hommelkoningin-met-mijten.html

Hier betreft het de strontvliegjes, die had ik al wel herkend. Maar wat hier aan de hand was liet zich nog moeilijk ontdekken. Op een bepaalde plek bij de Rummeling vlak langs het Sterksels Kanaal zaten veel vliegjes bovenin een grashelm, alsof alle kracht zomaar ineens midden uit hun leventje was weggerukt. De vleugels gespreid, de priksnuit nog in de bloemen soms. Ik had geen idee wat dit zou kunnen zijn.

In Amerika heeft met zoiets eens waargenomen tgv plotselinge hoge energetische straling bij graancircels, maar dat was hier geenszins het geval haha....
Uiteindelijk kwam ik erachter dat deze onfortuinlijke strontvliegjes te lijden hebben gehad van een schimmel genaamd Entomophaga. Het schijn vaker voor te komen juist bij deze vliegensoort. Misschien omdat ze altijd door de viezigheid liggen te baggeren???

Een entomopathogene schimmel is een schimmel, die insecten parasiteert en ze uiteindelijk doodt of zeer ernstige schade toebrengt. Doodt...in dit geval.
Ze infecteren met een spore het exoskelet van een insect, doordat de spore bij de juiste temperatuur en een hoge luchtvochtigheid kiemt en het insect koloniseert.
Ook is het mogelijk dat de kiem het exoskelet doorboort en in het insectenlichaam verder groeit. Na enige tijd gaat het insect dood (soms door gevormde schimmeltoxines) en worden er onder de juiste omstandigheden nieuwe sporen gevormd in of op het insect. Meestal is er een hoge luchtvochtigheid nodig voor de sporulatie. ER bestaan verschillende soorten schimmels, maar vind ik niet zo relevant; het gaat me meer om het verschijnsel.

Het gebiedje de Rummeling hier is een waterbergingsgebied: nat, vochtig en met warm weer zijn al gauw de ideale omstandigheden aanwezig.

De schimmel groeit tussen de segmenten in. Als het diertje bijna helemaal door de schimmel is opgeteerd, zorgt deze ervoor dat de vlieg bovenin een grashalm klimt. Daar sterft de vlieg en laat de schimmel zijn sporen los. Op onderstaande foto's staan geïnfecteerde strontvliegen die boven in een grasspriet zijn gekropen:

En deze heeft ook nog eens last gehad van mijten ook nog:

Maar gelukkig waren er ook veel nog gezonde strontvliegjes zoals deze:

(beetje onscherp maar toch..)

Er zitten grote verschillen tussen het mannetje en het vrouwtje. Het mannetje heeft een dichte pels van goudblonde haren, behalve op de bovenzijde van het borststuk. Dat is grijs, de rest van het lichaam ziet er goudgeel uit. Het vrouwtje heeft die dikke pels niet. Zij is vaak grijsachtig groen of groenachtig grijs, of iets daar tussen in. Deze zijn dus overduidelijk mannetjes.